|
1. శ్రీ భగవానుడనెను: |
అర్జునా! యిది మరల నీవాలకింపు |
పరమ తత్త్వము గూర్చి నాప్రవచనమును, |
ప్రీతి తోడను నామాటవినెదు గాన, |
మదిని నీ హితమెంచి చెప్పుదును దీని. |
|
|
|
2. |
సురగణము గాని మఱిమహర్షులును గాని, |
ఎట్టిరును గూడ, నాపుట్టువెఱుగ లేరు |
ఋషిగణమునకు, దేవతలెల్లరకును, |
అన్ని విధముల నేనాదినగుట జేసి. |
|
|
|
3. |
ఆదిరహితుడ నంచు, నేనజుడ నంచు, |
ఎవ్వడెఱుగునొ, సర్వలోకేశు నన్ను, |
మర్త్యు లం దతడు, విమూఢమతుడు గాక, |
సర్వపాప విముక్తుడైచనుచు నుండు. |
|
|
|
4. |
బుద్ధియును, జ్ఞానమును, నసమ్మోహనమును, |
క్షమయు సత్యము, దమమునుశమము మఱియు, |
జన్మమృత్యువు, సుఖదుఃఖసంఘములును, |
భయము,నభయము,మొదలగుద్వంద్వములును. |
|
|
|
5. |
తుష్టియు, నహింస, సమభావదృష్టియుంట, |
తపము, దానము, యశమునునపయశంబు, |
బహువిధములైన భూత భావంబు లెల్ల, |
ప్రభవ మొందునునానుండెబయలు మెఱసి. |
|
|
|
6. |
సనక ముఖ్యులు నల్వురున్సప్తఋషులు, |
మాన్యులౌ పదునల్వురుమనువు లట్లె, |
మన్మనోబల సంకల్పజన్ము లగుట, |
వారి సంతాన మీ లోక వాసులైరి |
|
|
|
7. |
నా విభూతులు యోగప్రభావములును, |
ఎవ్వడు యథార్థముగ మదినెఱుగ గలడొ, |
అతడు నిశ్చలుడై యోగమందు నిలుచు, |
లేదు సందియ మిందునలేశ మైన. |
|
|
|
8. |
సర్వజగతికి, నుద్భవస్థాన మేను, |
వెడలు సర్వము నానుండివిస్తరించి, |
ఇట్లు మది నన్ను పండితులెఱిగి యుండి, |
భక్తి భజియింత్రు పరమార్థభావ నిరతి. |
|
|
|
9. |
మద్గతప్రాణ చిత్తులైమామకీన |
గుణము లన్యోన్యముగ జెప్పుకొనుచు నుండి, |
సతత సంకీర్తనము నన్నుసలుపువారు, |
ఆత్మరతిదేలి సంతుష్టిననుభవింత్రు. |
|
|
|
10. |
నిత్య మెవ్వరు నన్నేకనిష్ఠ తోడ, |
భక్తి సేవింతురో ప్రీతిభావ మెసగ, |
వారి కా బుద్ధియోగ మేర్పడగ నిత్తు, |
చేరుకొన నట్టియోగముచేత నన్ను. |
Play This Verse |
|
|
11. |
కేవలము భక్తు లందలికృపను జేసి |
వారి యజ్ఞాన జన్యాంధకార మెల్ల, |
వారి హృది నేను నెలకొని వమ్ము సేతు, |
భాసురంబగు జ్ఞాన దీపంబు చేత. |
Play This Verse |
|
|
12. అర్జునుడనెను: |
పరమధాముడవును, పరంబ్రహ్మ మీవు, |
పరమపావనుడవు, శ్రేష్ఠపదము నీవు, |
దివ్య పురుషుడ వీవాదిదేవుడవును, |
విశ్వ విభుడవు, నజుడవుశాశ్వతుడవు. |
|
|
|
13. |
ఇట్లు నిను గూర్చి ఋషి సంఘమెఱుక జెప్పె, |
దేవ ఋషి నారదుం డట్లెతెలియ జేసె, |
అసిత దేవల వ్యాసులునట్లె యనిరి, |
నీవె స్వయముగా జెప్పుచున్నావు నేడు. |
|
|
|
14. |
ఎట్టి యుపదేశ మీవు నాకిచ్చు చుంటి |
వదియు సర్వము నే నిజమని దలంతు, |
నీ విభూతి స్వరూపముల్నీరజాక్ష! |
దేవతలు దానవులు కూడ తెలియ లేరు. |
|
|
|
15. |
నీవె స్వయముగా నెఱుగుదునిన్ను గూర్చి, |
తెలియ జాలారు నొరులిట్లుదేవ దేవ! |
భూతభావన!భూతేశ!భూతనాథ! |
ఓ జగత్పతి! ఓ పురుషోత్తమాఖ్య. |
|
|
|
16. |
ఏ విభూతులు జేపట్టియెల్ల నిండి, |
వ్యాప్తమైయుంటి లోకములన్ని నీవె, |
దివ్య మౌ నీ విభూతులుతెలియ నాకు |
చెప్ప నర్హుడ వీవె నిశ్శేషముగను. |
|
|
|
17. |
ఒనర నిత్యము విడక నేయోగివర్య! |
ఎట్టి చింతన చేత నిన్నెఱుగ నేర్తు, |
పరగ నే యే విభూతి భావములచేత, |
చింత్యుడవు భగవానుడా!చేర నిన్ను. |
|
|
|
18. |
అమృత మయమైన నీవాక్కులాలకింప, |
తనివి తీరదు మరల నేవినగదలతు, |
నీ విభూతులు, యోగముల్నీరజాక్ష! |
విస్తరించి వచింపు మావినతి సేతు. |
|
|
|
19. శ్రీ భగవానుడనెను: |
దివ్యమౌ నావిభూతులుదెలిసి కొనగ |
కలదె యంతము వానికికౌరవేంద్ర! |
ముఖ్యమౌ నాదుమాహాత్మ్యములను కొన్ని, |
చెప్పెదను నీకు కురుకులశ్రేష్ఠ!వినుమ. |
|
|
|
20. |
సకలభూతముల హృదయస్థానమందు |
ప్రత్యగాత్మగ వెలిగెడుప్రభుడ నేను, |
జగతి యందలి యీభూతజాలమునకు |
ఆది మధ్యావసానములన్ని నేనె. |
Play This Verse |
|
|
21. |
విజయ!ఆదిత్యులందునవిష్ణు నేను, |
రశ్మిగల యంశుమంతులరవిని నేను, |
వీచు మారుతములలో మరీచి నేను, |
చుక్కలందున శశిని రేజ్యోతి నేను. |
|
|
|
22. |
వేదములు నాల్గిటను సామవేద మేను, |
వాసవుడనేను సకల దేవతలయందు, |
నింద్రియము లందు నే మనఇంద్రియమును |
భూతములయందు నే నౌదుచేతనమును. |
|
|
|
23. |
రుద్రులేకాదశుల శంకరుడను నేను, |
యక్షరాక్షసుల ధనదుడనెడు వాడ, |
అష్ట వసువులలో పావకాఖ్యు డేను, |
శిఖరిణుల యందు నే మేరుశిఖిరి నౌదు. |
|
|
|
24. |
ఎఱుగవలె దేవతల పురోహితులయందు, |
ప్రముఖుడను ఫల్గునా!బృహస్పతిని నేను, |
సర్వసేనాధిపతులందుస్కందు డేను, |
సరసు లందున మిన్నయౌసాగరమను. |
|
|
|
25. |
భృగు వనెడు వాడ నే మహాఋషుల యందు, |
ఏకవర్ణము లందు `ఓంకృతిని నేను, |
యజ్ఞములయందు జపరూపయజ్ఞ మేను, |
స్థావరము లందు నే హిమాచలము నైతి. |
|
|
|
26. |
సర్వవృక్షములందు నశ్వత్థ మేను, |
నారదుడను దేవర్షి గణంబు నందు, |
చిత్రరథుడను గంధర్వ సీమ పతుల, |
కపిల మునివర్యుడను, సిద్ధగణము నందు. |
|
|
|
27. |
అమృత మందుండి యుద్భవమైన యట్టి, |
అశ్వ ముచ్చైశ్రవసమ నేహయము లందు, |
ఇంద్రునైరావతమను గజేంద్రు లందు, |
ఎఱుగవలె నన్ను నరులందునృపుని గాను. |
|
|
|
28. |
ఆయుధము లందు నేను వజ్రాయుధమను, |
కోర్కెలను దీర్చు వేల్ప్లులగోవు నేను, |
ధర్మ సంతాన మొసగు కం దర్పు డేను, |
వాసుకిని ఏకశీర్ష సర్పంబు లందు. |
|
|
|
29. |
ఔ దనంతుడ నాగములందు నేను, |
వరుణుడను సకలవన దేవతల యందు, |
అరయుమీ నన్ను పితరు లందర్యమునిగ, |
యముడ శాసించు వారలయందు నేను. |
|
|
|
30. |
దైత్యులందు బ్రహ్లాదు గాదలపు నన్ను, |
గణికవరు లందు తెలియుముకాలునిగను, |
ఎంచు జంతువు లందు మృగేంద్రు గాను, |
పక్షిగణ మందు నన్ను సుపర్ణు గాను. |
|
|
|
31. |
పావనము జేయు వారిలోపవను డేను, |
శస్త్రపాణులలో రామచంద్రు డేను, |
మత్స్యజాతుల యందునమకర మేను, |
భవ్యనదులందు గంగాస్రవంతి నేను. |
|
|
|
32. |
పుట్టుకలుగల యీ విశ్వభూతములకు, |
ఆదిమధ్యావసానములైన నేనె, |
విద్యలందున నధ్యాత్మవిధ్య నేనె, |
వాదముల తత్త్వనిర్ణయవాద మేను. |
|
|
|
33. |
అక్షరములందు నే `ఆకారాక్షరమను, |
పదసమాసము లందు ద్వంద్వమును నేను, |
అంతమే లేని కాల స్రవంతి నేను, |
విశ్వతోముఖధాతనైవెలయు దేను. |
|
|
|
34. |
ఎల్ల జీవుల హరియించుమృతిని నేను, |
అభ్యుదయశీలు రందు నేనభ్యుదయము, |
స్త్రీల యందున గీర్తియుశ్రీయు వాక్కు, |
స్మృతియు మేధము,క్షమమును ధృతిని నేను. |
|
|
|
35. |
సామగీతములన్,బృహత్సామ మేను, |
ఛందములయందు గాయత్రిఛంద మేను, |
మాసములయందు నే నౌదుమార్గశిరము, |
ఋతువు లందన్నిట వసంతఋతువు నేను. |
|
|
|
36. |
వంచకుల యందు జూదపువ్యసన మేను, |
తేజు గలవార లందలితేజ మేను, |
యత్నమును నేను మఱి విజయమ్ము నేను, |
సాత్త్వికులయందు విలసిల్లుసత్త్వగుణము. |
|
|
|
37. |
వాసుదేవుడ నే వృష్ణివంశజులను, |
పంచ పాండవులందునపార్థు డేను, |
వ్యాసముని నేను మౌన తత్త్వజ్ఞు లందు, |
కవిని శుక్రుండ నీతి సూక్ష్మజ్ఞు లందు. |
|
|
|
38. |
దండనము సేయువారిలోదండ నీతి, |
రాజ నీతిని జయశీలురందు నేను, |
గుప్తవిషయాలలో మౌనగుణము నేను, |
జ్ఖ్ఞానవంతుల భాసిల్లుజ్ఞాన మేను. |
|
|
|
39. |
భూతజాలము కిందెల్లహేతు వేదొ |
బీజ మది నేనె తెలియుమువిజయ! నీవు, |
జగతిగల చరాచర భూతజాల మందు, |
నేను లేకున్న దొక్కటిలేనె లేదు. |
|
|
|
40. |
దివ్యమౌ నా విభూతులుదెలిసి కొనగ, |
అంతమే లేదు వానికికుంతి పుత్ర! |
అయ్యు, నా విభూతులవిషయమును గూర్చి, |
చెప్పితిని నీకు, మిగుల సంక్షేపముగను. |
|
|
|
41. |
శ్రీయును విభూతి శక్తితోజెలగు చుండి, |
వస్తు వెయ్యెది వసుధపైవఱలు నేను, |
అయ్యదియ మామకీన తేజో శమునను, |
సంభవంబని తెలియుము సవ్యసాచి! |
|
|
|
42. |
ఈవిభూతుల వివరముహెచ్చు గాను, |
తెలియ నే కార్యమగును, కుంతీ కుమార! |
యీ యఖిలవిశ్వ మేనె వ్యాపించి యుంటి, |
ఒక్క యంశమ్ము చేతనేయొనర దాల్చి. |
|
|
|
|
|
1. శ్రీభగవానువాచ: |
భూయ ఏవ మహాబాహో |
శృణు మే పరమం వచః |
యత్తేఽహం ప్రీయమాణాయ |
వక్ష్యామి హితకామ్యయా ౦ |
|
|
|
2. |
న మే విదుః సురగణాః |
ప్రభవం న మహర్షయః |
అహమాదిర్హి దేవానాం |
మహర్షీణాం చ సర్వశః ౦ |
|
|
|
3. |
యో మామజమనాదిం |
చ వేత్తి లోకమహేశ్వరమ్ |
అసంమూఢః స మర్త్యేషు |
సర్వపాపైః ప్రముచ్యతే ౦ |
|
|
|
4. |
బుద్ధిర్జ్ఞానమసంమోహః |
క్షమా సత్యం దమః శమః |
సుఖం దుఃఖం భవోఽభావో |
భయం చాభయమేవ చ ౦ |
|
|
|
5. |
అహింసా సమతా తుష్టి |
స్తపో దానం యశోఽయశః |
భవన్తి భావా భూతానాం |
మత్త ఏవ పృథగ్విధాః ౦ |
|
|
|
6. |
మహర్షయః సప్త పూర్వే |
చత్వారో మనవస్తథా |
మద్భావా మానసా జాతా |
యేషాం లోక ఇమాః ప్రజాః ౦ |
Play This verse |
|
|
7. |
ఏతాం విభూతిం యోగం |
చ మమ యో వేత్తి తత్త్వతః |
సోఽవికమ్పేన యోగేన |
యుజ్యతే నాత్ర సంశయః ౦ |
|
|
|
8. |
అహం సర్వస్య ప్రభవో |
మత్తః సర్వం ప్రవర్తతే |
ఇతి మత్వా భజన్తే మాం |
బుధా భావసమన్వితాః ౦ |
|
|
|
9. |
మచ్చిత్తా మద్గతప్రాణా |
బోధయన్తః పరస్పరమ్ |
కథయన్తశ్చ మాం నిత్యం |
తుష్యన్తి చ రమన్తి చ ౦ ౯ |
Play This verse |
|
|
10. |
నిత్య మెవ్వరు నన్నేకనిష్ఠ తోడ, |
భక్తి సేవింతురో ప్రీతిభావ మెసగ, |
వారి కా బుద్ధియోగ మేర్పడగ నిత్తు, |
చేరుకొన నట్టియోగముచేత నన్ను. |
|
|
|
11. |
తేషామేవానుకమ్పార్థ |
మహమజ్ఞానజం తమః |
నాశయామ్యాత్మభావస్థో |
జ్ఞానదీపేన భాస్వతా ౦ |
|
|
|
12. అర్జున ఉవాచ: |
పరం బ్రహ్మ పరం ధామ |
పవిత్రం పరమం భవాన్ |
పురుషం శాశ్వతం దివ్య |
మాదిదేవమజం విభుమ్ ౦ |
|
|
|
13. |
ఆహుస్త్వామృషయః సర్వే |
దేవర్షిర్నారదస్తథా |
అసితో దేవలో వ్యాసః |
స్వయం చైవ బ్రవీషి మే ౦ |
|
|
|
14. |
సర్వమేతదృతం మన్యే |
యన్మాం వదసి కేశవ |
న హి తే భగవన్వ్యక్తిం |
విదుర్దేవా న దానవాః ౦ |
|
|
|
15. |
స్వయమేవాత్మనాత్మానం |
వేత్థ త్వం పురుషోత్తమ |
భూతభావన భూతేశ |
దేవదేవ జగత్పతే ౦ |
|
|
|
16. |
వక్తుమర్హస్యశేషేణ |
దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః |
యాభిర్విభూతిభిర్లోకా |
నిమాంస్త్వం వ్యాప్య తిష్ఠసి ౦ |
|
|
|
17. |
కథం విద్యామహం యోగిం |
స్త్వాం సదా పరిచిన్తయన్ |
కేషు కేషు చ భావేషు |
చిన్త్యోఽసి భగవన్మయా ౦ |
|
|
|
18. |
విస్తరేణాత్మనో యోగం |
విభూతిం చ జనార్దన |
భూయః కథయ తృప్తిర్హి |
శృణ్వతో నాస్తి మేఽమృతమ్ ౦ |
|
|
|
19. శ్రీభగవానువాచ: |
హన్త తే కథయిష్యామి |
దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః |
ప్రాధాన్యతః కురుశ్రేష్ఠ |
నాస్త్యన్తో విస్తరస్య మే ౦ ౯ |
|
|
|
20. |
అహమాత్మా గుడాకేశ |
సర్వభూతాశయస్థితః |
అహమాదిశ్చ మధ్యం చ |
భూతానామన్త ఏవ చ ౦ ౦ |
Play This verse |
|
|
21. |
ఆదిత్యానామహం విష్ణు |
ర్జ్యోతిషాం రవిరంశుమాన్ |
మరీచిర్మరుతామస్మి |
నక్షత్రాణామహం శశీ ౦ |
|
|
|
22. |
వేదానాం సామవేదోఽస్మి |
దేవానామస్మి వాసవః |
ఇన్ద్రియాణాం మనశ్చాస్మి |
భూతానామస్మి చేతనా ౦ |
Play This verse |
|
|
23. |
రుద్రాణాం శంకరశ్చాస్మి |
విత్తేశో యక్షరక్షసామ్ |
వసూనాం పావకశ్చాస్మి |
మేరుః శిఖరిణామహమ్ ౦ |
|
|
|
24. |
పురోధసాం చ ముఖ్యం |
మాం విద్ధి పార్థ బృహస్పతిమ్ |
సేనానీనామహం స్కన్దః |
సరసామస్మి సాగరః ౦ |
|
|
|
25. |
మహర్షీణాం భృగురహం |
గిరామస్మ్యేకమక్షరమ్ |
యజ్ఞానాం జపయజ్ఞోఽస్మి |
స్థావరాణాం హిమాలయః ౦ |
|
|
|
26. |
అశ్వత్థః సర్వవృక్షాణాం |
దేవర్షీణాం చ నారదః |
గన్ధర్వాణాం చిత్రరథః |
సిద్ధానాం కపిలో మునిః ౦ |
|
|
|
27. |
ఉచ్చైఃశ్రవసమశ్వానాం |
విద్ధి మామమృతోద్భవమ్ |
ఐరావతం గజేన్ద్రాణాం |
నరాణాం చ నరాధిపమ్ ౦ |
|
|
|
28. |
ఆయుధానామహం వజ్రం |
ధేనూనామస్మి కామధుక్ |
ప్రజనశ్చాస్మి కన్దర్పః |
సర్పాణామస్మి వాసుకిః ౦ |
|
|
|
29. |
అనన్తశ్చాస్మి నాగానాం |
వరుణో యాదసామహమ్ |
పితౄణామర్యమా చాస్మి |
యమః సంయమతామహమ్ ౦ ౯ |
|
|
|
30. |
ప్రహ్లాదశ్చాస్మి దైత్యానాం |
కాలః కలయతామహమ్ |
మృగాణాం చ మృగేన్ద్రోఽహం |
వైనతేయశ్చ పక్షిణామ్ ౦ ౦ |
Play This verse |
|
|
31. |
పవనః పవతామస్మి |
రామః శస్త్రభృతామహమ్ |
ఝషాణాం మకరశ్చాస్మి |
స్రోతసామస్మి జాహ్నవీ ౦ |
|
|
|
32. |
సర్గాణామాదిరన్తశ్చ |
మధ్యం చైవాహమర్జున |
అధ్యాత్మవిద్యా విద్యానాం |
వాదః ప్రవదతామహమ్ ౦ |
|
|
|
33. |
అక్షరాణామకారోఽస్మి |
ద్వన్ద్వః సామాసికస్య చ |
అహమేవాక్షయః కాలో |
ధాతాహం విశ్వతోముఖః ౦ |
|
|
|
34. |
మృత్యుః సర్వహరశ్చా |
హముద్భవశ్చ భవిష్యతామ్ |
కీర్తిః శ్రీర్వాక్చ నారీణాం |
స్మృతిర్మేధా ధృతిః క్షమా ౦ |
|
|
|
35. |
బృహత్సామ తథా సామ్నాం |
గాయత్రీ ఛన్దసామహమ్ |
మాసానాం మార్గశీర్షోఽహ |
మృతూనాం కుసుమాకరః ౦ |
|
|
|
36. |
ద్యూతం ఛలయతామస్మి |
తేజస్తేజస్వినామహమ్ |
జయోఽస్మి వ్యవసాయోఽస్మి |
సత్త్వం సత్త్వవతామహమ్ ౦ |
|
|
|
37. |
వృష్ణీనాం వాసుదేవోఽస్మి |
పాణ్డవానాం ధనంజయః |
మునీనామప్యహం వ్యాసః |
కవీనాముశనా కవిః ౦ |
|
|
|
38. |
దణ్డో దమయతామస్మి |
నీతిరస్మి జిగీషతామ్ |
మౌనం చైవాస్మి గుహ్యానాం |
జ్ఞానం జ్ఞానవతామహమ్ ౦ |
|
|
|
39. |
యచ్చాపి సర్వభూతానాం |
బీజం తదహమర్జున |
న తదస్తి వినా యత్స్యా |
న్మయా భూతం చరాచరమ్ ౦ ౯ |
|
|
|
40. |
నాన్తోఽస్తి మమ దివ్యానాం |
విభూతీనాం పరన్తప |
ఏష తూద్దేశతః ప్రోక్తో |
విభూతేర్విస్తరో మయా ౦ ౦ |
|
|
|
41. |
యద్యద్విభూతిమత్సత్త్వం |
శ్రీమదూర్జితమేవ వా |
తత్తదేవావగచ్ఛ త్వం |
మమ తేజోంఽశసంభవమ్ ౦ |
Play This verse |
|
|
42. |
అథవా బహునైతేన |
కిం జ్ఞాతేన తవార్జున |
విష్టభ్యాహమిదం కృత్స్న |
మేకాంశేన స్థితో జగత్ ౦ |
|
|
|
|