| |
| 1. అర్జునుడనెను: |
| ఏది సన్యాసమగు త్యాగమేది కృష్ణ! |
| వేరు వేరుగ తత్త్వముల్వివరముగను |
| తెలుపగోరెద నేమిమ్ముదేవదేవ! |
| కేశిసంహార!ఓహృషీకేశ!ఈశ! |
 |
| |
|
| 2. శ్రీ భగవానుడనెను: |
| సర్వకామ్యకర్మముల విసర్జనమును |
| కవులు సన్న్యాస మందురుకౌరవేంద్ర! |
| సర్వకర్మముల ఫల విసర్జనమును, |
| త్యాగ మండ్రు విచక్షణులైన వారు. |
| |
| |
|
| 3. |
| కర్మమే యన్నిటికి దోషకారణమని |
| యెంచి కొందఱు బుధులు త్యజించు మనిరి, |
| యజ్ఞ దాన తపఃక్రియలన్ని గూడ, |
| విడువ రా దని కొందఱువిభుధులనిరి. |
| |
| |
|
| 4. |
| త్యాగమును గూర్చి నానిశ్చయమును వినుమ, |
| భరతసత్తమ! నీవింకబాగుగాను, |
| పురుషపుంగవ!త్యాగముల్ముత్తెఱగుల, |
| చెప్పె శాస్త్రములిట్లు ప్రసిద్ధి గాను. |
| |
| |
|
| 5. |
| యజ్ఞ దాన తపఃక్రియలన్ని గూడ, |
| వదల రానివి, చేయంగవలయు వాని, |
| యజ్ఞ దాన తపః క్రియలన్ని పార్థ! |
| ప్రాజ్ఞులను గూడ పరమపావనుల జేయు. |
| |
| |
|
| 6. |
| ఇట్లు జెప్పిన కర్మములెల్ల పార్థ! |
| సంగమును వీడి ఫలకాంక్షసలుప బోక, |
| చేయ కర్తవ్యమని సు నిశ్చితముగాను, |
| తలతు నుత్తమ మంచు నెంతయును నేను. |
| |
| |
|
| 7. |
| కాని, నియతకర్మముల త్యాగంబు జేసి, |
| యూరకుండుట మిగుల నయుక్త మగును, |
| వాని నవివేక వశమునవదలివేయ, |
| అట్టి త్యాగము తామసత్యాగమగును. |
| |
| |
|
| 8. |
| దఃఖకరము, కాయక్లేశదుర్భర మని, |
| వెఱపుచే నిత్యకర్మమువిడుచు నెడల, |
| నట్టి త్యాగము రాజసమగును గాన, |
| కలుగ దాతని కేత్యాగఫలము గాని. |
| |
| |
|
| 9. |
| కర్మఫలసంగములయందుకాంక్ష విడిచి, |
| నియతకర్మము తప్పకనిత్యమెవడు, |
| చేయ కర్తవ్యమని యెంచిచేయు నేని |
| యట్టి త్యాగము సాత్త్వికమని తలంత్రు. |
| |
| |
|
| 10. |
| సత్త్వగుణ విశిష్టుడు, చిన్నసంశయుండు, |
| ఆత్మవిజ్ఞాని, మేధావిత్యాగధనుడు, |
| చెడుగు కర్మము లంచు ద్వేషింప బోడు, |
| మంచి కర్మము లంచునుమమత నిడడు. |
| |
| |
|
| 11. |
| కాని, దేహభృతునకు శక్యంబు గాదు, |
| కర్మనిశ్శేషముగ వీడ గలిగి యుంట, |
| కర్మఫలముల త్యజియింపగలుగు నెవ్వ |
| డాతడే త్యాగియని బుధులనుచు నుంద్రు. |
| |
| |
|
| 12. |
| ప్రియము లప్రియములును మిశ్రితములనగ |
| కర్మఫలముల త్రివిధముల్గలుగు చుండు, |
| త్యాగహీనుల కిట్లు జన్మంతరమున, |
| కాని,సన్యాసి కట్టిదికలుగ దొకటి. |
| |
| |
|
| 13. |
| సర్వకర్మల సంసిద్ధిసంఘటింప, |
| సాంఖ్యసిద్ధాంతమందునసవివరముగ, |
| కారణము లైదు జెప్పిరికౌరవేంద్ర! |
| వినుము తెలుపుదు వానినేవివరముగను. |
| |
| |
|
| 14. |
| కార్యనిలయమౌ దేహముకర్తయహము |
| కర్మములు జేయు వేర్వేరుకరణములును, |
| బహువిధములైన ప్రాణాదివ్యాపృతులును, |
| దైవ మవ్వాని యందు నైదవది యగును. |
| |
| |
|
| 15. |
| త్రికరణములైన వాజ్ఙనోదేహములను, |
| న్యాయమైనను మఱియు నన్యాయమైన, |
| కర్మ మేదేని చేయగాగడగు మనుజు, |
| డట్టి కర్మకు హేతువీయైదు పార్థ! |
| |
| |
|
| 16. |
| కర్మహేతువు లిట్లైదు కలిగియుండ, |
| ఎట్టి సంస్కారబుద్ధి వాడెనయకుంట, |
| తానె కేవలకర్తగాదలచు నెవ్వ, |
| డట్టి దుర్మతి నిజతత్త్వమరయ లేడు. |
| |
| |
|
| 17. |
| ఎవ్వనికి కర్తనని యహం కృతియు లేదొ, |
| ఎవని బుద్ధి విషయ కలుషితము గాదొ, |
| అతడీలోకులను జంపినప్పటికిని, |
| హంతయును గాడు బంధములంట వతని. |
| |
| |
|
| 18. |
| జ్ఞానమని,జ్ఞేయమని, పరిజ్ఞాత యనియు, |
| కర్మచోదన కివి మూడుకారణములు, |
| కర్మయని, కర్తయని, యుపకరణములని, |
| కర్మసంగ్రహవిధములుకలవు మూడు. |
| |
| |
|
| 19. |
| జ్ఞానమును, కర్మయును, దానికర్త గూడ, |
| మూడు విధములు గుణభేదములనుబట్టి, |
| సర్వమివి జెప్పబడె గుణసాంఖ్యమందు, |
| ఉన్న తీరున జెప్పుచునుంటివినుము. |
| |
| |
|
| 20. |
| భిన్నరూపములౌ భూతవితతియందు, |
| అవ్యయం బవిభక్తమౌనాత్మయొకటె, |
| యంచు నెట్టి జ్ఞానముచే గ్రహించగలుగు, |
| నట్టి జ్ఞానము సాత్త్వికమని యెఱుంగు. |
| |
| |
|
| 21. |
| కాని, తెలియునో నరుడెట్టిజ్ఞానమున్న, |
| వేరు వేరైన యీ భూతవితతియందు, |
| వేరు వేరైన యాత్మలువెలయునంచు, |
| అట్టి జ్ఞానము రాజసమని యెఱుంగు. |
| |
| |
|
| 22. |
| జ్ఞానమెద్దాన నొక్కటేకార్య మందు, |
| సర్వమున్నట్ట్లు నెంచు నాసక్తితోడ, |
| అల్పము నహైతుకం బతత్వార్థమైన, |
| యట్టి జ్ఞానము తామసమని యెఱుంగు. |
| |
| |
|
| 23. |
| నియత కర్మము నిష్ఠతోనిత్య మెవడు, |
| రాగ విద్వేష సంగ విరహితముగను, |
| ఫలముకై కాంక్ష గొనకుండిసలుపునెడల, |
| నట్టి కర్మము సాత్త్వికమైన దండ్రు. |
| |
| |
|
| 24. |
| కాని, యెట్టికర్మము ఫలాకాంక్షనైన, |
| మఱి యహంకారబుద్ధితోమసలి యైన, |
| ఆచరించునో బహుళ ప్రయాస తోడ, |
| నట్టి కర్మము రాజసమైన దండ్రు. |
| |
| |
|
| 25. |
| కార్య పర్యవసానము,క్షయము,హింస, |
| శక్తి సామర్థ్యముల నేమిసడ్డ గొనక, |
| మోహ వశమున నేకర్మమూని సలుపు, |
| అట్టి కర్మము తామసమైన దండ్రు. |
| |
| |
|
| 26. |
| ధృతియుతుం, డనహంకారి,ధీవిశాలి, |
| సంగరహితుడు, సమధికోత్సాహశీలి, |
| సిద్ధ్యసిద్ధుల యందు నిశ్చింతుడైన |
| కర్త నందురు సాత్త్వికకర్తయనుచు. |
| |
| |
|
| 27. |
| కర్మఫలకామియు, నిషిద్ధకర్మరతుడు, |
| అశుచి,లోభగుణుండు, హింసాత్మకుండు, |
| కష్టసుఖములు గలిగినకలత జెందు, |
| కర్తనందురు రాజసకర్త యనుచు. |
| |
| |
|
| 28. |
| చంచలాత్మకు, డల్ప సంస్కారి, మొండి, |
| జాగుపనివాడు, స్తబ్ధుడు,స్వార్థపరుడు, |
| వంచకుం డలసుడు దఃఖవశుడు నైన, |
| కర్తనందురు తామసకర్తయనుచు. |
| |
| |
|
| 29. |
| ధృతియు, బుద్ధియు ననువానితీరులెల్ల, |
| మూడు విధములు గుణభేదములను బట్టి, |
| వేరువేరుగ నవ్వానివివరముగను, |
| చెప్పెదను విను పార్థ!నిశ్శేషముగను. |
| |
| |
|
| 30. |
| ఎట్టి బుద్ధి ప్రవృత్తి నివృత్తి నెఱుగు, |
| కార్యము నకార్యము తెలియగలిగియుండు, |
| బంధమోక్షములను భయాభయము లెఱుగు, |
| నట్టి బుద్దియె సాత్త్వికమగును పార్థ! |
| |
| |
|
| 31. |
| ధర్మమేదియొ మఱియు నధర్మమేదొ, |
| కార్యమేదియొ మఱియు నకార్యమేదొ, |
| నిశ్చయంబుగ నెఱుగంగనీయ కుండు, |
| నట్టి బుద్ధియె రాజసమగును పార్థ! |
| |
| |
|
| 32. |
| ఎట్టిది యధర్మమును ధర్మమిదియె నంచు |
| తమసుచే కప్పబడినదైతలపుగొనునొ, |
| అట్లె తాఱుమాఱెంచు సర్వార్థములను, |
| నట్టి బుద్ధియె తామసమగును పార్థ! |
| |
| |
|
| 33. |
| ఇంద్రియ ప్రాణ మానసవృత్తులన్ని |
| యొక్కనిష్ఠనెయోగమందుండ జేసి, |
| యెట్టి ధృతిచేత వాని ధరించ గలుగు, |
| నట్టి ధైర్యము సాత్త్వికమగును పార్థ! |
| |
| |
|
| 34. |
| కాని, యాసక్తి చే ఫలాకాంక్ష జేసి, |
| ధర్మ కామార్ధములనె ప్రధానముగను, |
| ఎంచి యే ధృతిచేత ధరించి యుండు, |
| నట్టి ధైర్యము రాజసమగును పార్థ! |
| |
| |
|
| 35. |
| స్వప్న భయ మద శోక విషాదములను, |
| విడువ జాలక దుర్మతిపెనగులాడి, |
| యెట్టి ధృతిచేతవాని ధరించి యుండు, |
| నట్టి ధైర్యము తామసమగును పార్థ! |
| |
| |
|
| 36. |
| మూడు విధముల సుఖములీభువిని గలవు, |
| వినుము చెప్పుదు వానినివిజయ!యిపుడు, |
| ఏ సుఖావృత్తిచే పరితృప్తి గలుగు, |
| అట్లె సంసార దఃఖములంత మొందు; |
| |
| |
|
| 37. |
| విషమువలె నే సుఖమ్ము కన్పించి తొలుత, |
| అమృత తుల్యముగా బర్వునంత్యమందు, |
| కలుగు నే దాత్మ బుద్ధి నిర్మలత నుండి, |
| అట్టి సుఖమును సాత్త్వికమైన దండ్రు. |
| |
| |
|
| 38. |
| కలిగి విషయేంద్రియముల సంగమమువలన, |
| తొలుత నెట్టి సుఖ మమృతతుల్యమగుచు, |
| పరగు పరిణామమున విషప్రాయముగను, |
| అట్టి సుఖమును రాజసమైన దండ్రు. |
| |
| |
|
| 39. |
| అలసతయు బ్రమాదము నిద్రలందు బుట్టి, |
| ఆది యందున నంత్యమునందు గూడ, |
| నెట్టి సుఖ మాత్మ నెపుడు భ్రమింప జేయు, |
| అట్టి సుఖమును తామస మైన దండ్రు. |
| |
| |
|
| 40. |
| మర్త్యలోకము నందలిమానవులును, |
| దివ్యలోకము నందలిదేవతలును, |
| ప్రకృతి గుణములు మూడింటిబారినుండి, |
| ఒక్క ప్రాణియు విడివడియుండ లేదు. |
| |
| |
|
| 41. |
| బ్రహ్మణులకును, క్షత్రియవంశజులకు, |
| వైశ్యులకు, శూద్రులకు పార్థ!వారి వారి, |
| ప్రకృతిజాతగుణ ప్రభావానుసరణి, |
| ఎల్ల కర్మములును, విభజింప బడియె. |
| |
| |
|
| 42. |
| శమము, దమమును, తపమునుశౌచగుణము, |
| ఆస్తికత్వము, క్షాంతియు,నార్జవమును, |
| జ్ఞాన విజ్ఞాన భక్తి విశ్వాసములును, |
| బ్రాహ్మణుల కగు సహజ కర్మములుపార్థ! |
| |
| |
|
| 43. |
| ధృతియు, శౌర్యము దక్షతతేజు, శక్తి, |
| యుద్ధమందు పలాయనబుద్ధి లేమి, |
| దానమును పరిపాలనాదక్షతయును, |
| క్షత్రియ స్వభావజనితకర్మము లగు. |
| |
| |
|
| 44. |
| వర్తకమ్మును గృషియు గోపాలనంబు, |
| సహజకర్మములగు వైశ్యసంతతికిని, |
| పార్థ!పరిచర్య యందె తత్పరుడు నగుట, |
| సహజకర్మము శూద్ర సంజాతునకును. |
| |
| |
|
| 45. |
| నరుడు తన తన కర్మమునిరతి తోడ, |
| చేయ పొందును జ్ఞాన సంసిద్ధి వాడు, |
| స్వీయకర్మాభినిరతుడైసిద్ధి యెట్లు |
| పొంద గలుగునొ విను దాని చంద మీవు. |
| |
| |
|
| 46. |
| ఎవని లోనుండి యీ భూతసృష్టి వెలిసె, |
| ఎవనిచే వ్యాపితంబాయెనీ జగంబు, |
| స్వీయకర్మముచేత నర్చించి వాని, |
| పొందవచ్చును మనుజుడుమోక్షసిద్ధి. |
| Play This Verse |
| |
|
| 47. |
| స్వీయధర్మమె శ్రేయమువిగుణమయ్యు, |
| చక్కగా పరధర్మముసలుపుకంటె |
| సహజకర్మము నియతితోసలుపుచున్న, |
| కలుగబో దెట్టి పాప పంకిలము గాని. |
| |
| |
|
| 48. |
| సహజకర్మము లేవైనసవ్యసాచి! |
| దోషయుక్తము లేయనిత్రోయరాదు, |
| నిప్పు నెబ్భంగి ధూమము గప్పియుండు, |
| కర్మముల నెల్ల దొసగులుగప్పునట్లె. |
| |
| |
|
| 49. |
| కర్మముల నెల్ల దొసగులుగప్పునట్లె. |
| నియతమానసమును, ఫలనిస్పృహతయు, |
| కర్మసన్యాసయోగపుగడన గలిగి, |
| పరమనైష్కర్మ్యసిద్దినిబడయు నరుడు. |
| |
| |
|
| 50. |
| ఇట్టి సిద్ధిని బొందినయట్టివాడు, |
| బ్రహ్మ మే జ్ఞాననిష్ఠచేబడయగలడొ, |
| జ్ఞాననిష్ఠకు గల పరాకాష్థ యేదొ, |
| సంగ్రహంబుగ వచియింతుసవ్యసాచి! |
| |
| |
|
| 51. |
| నిశ్చయంబైన బుద్ధి వినిర్మలతను, |
| ధృతిని దేహేంద్రియముల సంయత మొనర్చి, |
| సకల శబ్దాదివిషయ సంసక్తి విడిచి, |
| రాగ విద్వేషములను దూరాన బుచ్చి; |
| Play This Verse |
| |
|
| 52. |
| స్వల్పముగ దిని, యొంటరిస్థలము జేరి, |
| వాఙ్మనోదేహముల దనవశ మొనర్చి, |
| ధ్యానయోగతత్పరత నిత్యమును నిల్చి, |
| పరగవైరాగ్యమును సముపాశ్రయించి; |
| Play This Verse |
| |
|
| 53. |
| అహము, బలమును, దర్పములన్ని వదలి, |
| కామమును, క్రోధమును, పరిగ్రహము వీడి, |
| మమతలను బాసి, బహుశాంతిమంతుడైన, |
| అర్హతను బొందు నరుడు బ్రహ్మైక్యమొంద. |
| Play This Verse |
| |
|
| 54. |
| అపుడు బ్రహ్మభూతుడు ప్రశాంతాత్ముడగుచు |
| ఏది కాంక్షింప బోడు, శోకింప డతడు, |
| సర్వభూతము లందునసమత మెలగి, |
| పడయు నాయందు ప్రబ్బినపరమ భక్తి. |
| |
| |
|
| 55. |
| ఎంతవాడనో నారూపమెట్టిదగునొ |
| యీ పరమభక్తిచే నాతడెఱుగు నన్ను, |
| అట్లు సచ్చిదానందు నన్నరయ గలిగి, |
| పిదప నాయందె వాడు బ్రవేశ మొందు. |
| |
| |
|
| 56. |
| సర్వకర్మము లెవ్వడుసంతతమును |
| సల్పుచుండునొ నన్నె యాశ్రయము గొనుచు |
| వాడు నా ప్రసాదమునకుపాత్రుడగుచు, |
| పడయు శాశ్వతమైన యవ్యయ పదంబు. |
| |
| |
|
| 57. |
| సర్వకర్మములను మనసార నీవు |
| నాకె యర్పించి,పరముగానన్నె యెంచి, |
| బుద్ధియోగమునండగాబూనియుండి |
| హత్తియుంచుము నాయందెచిత్త మెపుడు. |
| |
| |
|
| 58. |
| తొడరి మది నన్నె గొన సర్వదుస్తరముల, |
| దాట గలుగుదు నా ప్రసాదమున నీవు, |
| అట్లు గాక,నహంకారమాశ్రయించి, |
| నాదు మాటలు వినకున్ననాశమగుదు. |
| |
| |
|
| 59. |
| అర్జునా! నీవహంకారమాశ్రయించి |
| యుద్ధమును జేయనని యెంచుచుంటివేమొ, |
| వ్యర్థమే యట్టి నీ నిశ్చయంబు సుమ్ము |
| నీదు ప్రకృతియే నియమించునిన్ను పోర. |
| |
| |
|
| 60. |
| నీ స్వభావగుణములచేనియమితమైన |
| క్షాత్రకర్మమునకు నీవుకట్టువడుచు, |
| ఇచ్చగింపవొ భ్రాంతిచేనేది చేయ, |
| నవశుడవునయ్యు చేతు వీవదియె పార్థ! |
| |
| |
|
| 61. |
| సర్వ భూతముల హృదయస్థానమందు, |
| ఈశ్వరుం డర్జునా! యధిష్థించి యుండు, |
| భూతములనెల్ల యంత్రానబొమ్మల బలె |
| త్రిప్పుచుండును నిజమాయదీటుగొలిపి. |
| Play This Verse |
| |
|
| 62. |
| సర్వవిధముల వాని నీశ్వరునె యొకని, |
| ఆశ్రయింపుము నీ మనసార పార్థ! |
| వాని కృపచేత పొందగవచ్చు నీవు, |
| పరమ శాంతియు నిత్య నిర్వాణపదము. |
| Play This Verse |
| |
|
| 63. |
| కూర్మితో నేను గుహ్యాతిగుహ్యమైన, |
| జ్ఞానమును వచించితిని విఖ్యాతముగను, |
| చిత్తమున నశేషము విమర్శించి దీని |
| నెట్లు నీ కిష్టమో చేయు మట్లె పార్థ! |
| |
| |
|
| 64. |
| గుహ్యతమమైన శాస్త్రముగూర్చి నాదు, |
| పరమవచనము మఱియొకపరిని వినుమ, |
| నీవు నా ప్రియుడ వగుటనిశ్చయముగ, |
| మదిని నీ హిత మెంచి చెప్పుదును మరల. |
| |
| |
|
| 65. |
| నన్నె మదినిల్పు భక్తిమైనన్నె కొలువు, |
| నన్నె పూజించు సాగిలినాకె మ్రొక్కు, |
| నన్నె పొందుట సత్యమునన్నె నమ్ము, |
| బాస జేసితి నా ప్రియభక్తుడగుట. |
| Play This Verse |
| |
|
| 66. |
| సర్వధర్మము లెంతయుసంత్యజించి, |
| శరణు నన్నే యొకని మనసార గొనుము |
| పార్థ! నిన్ను నే సర్వపాపములనుండి, |
| ముక్తునిం జేతు శోకముపొందవలదు. |
| Play This Verse |
| |
|
| 67. |
| భక్తిహీనులకును, నతపస్కులకును, |
| గురుల సేవించి విననట్టికుమతులకును, |
| నన్ను ద్వేషించు, దూఱు మానవుల కెపుడు, |
| ఇట్టి ధర్మశాస్త్రము వచియింపరాదు. |
| Play This Verse |
| |
|
| 68. |
| పరమగుహ్యము లీ శాస్త్రవాక్యములను, |
| పరమభక్తిని నాయందుప్రబ్బ జేసి, |
| ఎవడు నా భక్తులకు వివరించి చెప్పు, |
| సందియము లేదు వాడిక పొందు నన్నె. |
| Play This Verse |
| |
|
| 69. |
| అనఘ!మనుజులం దిట్టి వ్యాఖ్యాత కన్న, |
| వేరొకడు లేడు నాకు సంప్రీతికరుడు, |
| వానికంటెను నితరు డెవండు గాని, |
| భువిని ప్రియతరు డిక ముందు పుట్ట బోడు. |
| Play This Verse |
| |
|
| 70. |
| మన యిరువురకు సంవాదమైన యిట్టి |
| ధర్మశాస్త్రము సల్పు నధ్యయన మెవడు, |
| జ్ఞానయజ్ఞముచేత నవ్వాని వలన, |
| పూజితుడనైతి నంచు నా బుద్ధి దలతు. |
| Play This Verse |
| |
|
| 71. |
| శ్రద్ధమీఱగ ననసూయబుద్ధితోడ, |
| నిట్టి శాస్త్రోపదేశమునెవడు వినునొ, |
| పొందు నాతడు పాప విముక్తి నొంది, |
| పుణ్యకర్ములు బొందెడుపుణ్యగతులు. |
| Play This Verse |
| |
|
| 72. |
| చిత్తమేకాగ్రముగ నిల్పిచెదర నీక, |
| విజయ! వింటివే నే జెప్పువిషయమెల్ల, |
| బుద్ధి విక్షేపకరమైనమోహ మెల్ల, |
| నాశమయ్యెగదోయి ధనంజయుండ! |
| |
| |
|
| 73. అర్జునుడనెను: |
| అచ్యుతా! నీ యపార కృపామృతమున, |
| నాదు మోహము నశియించెజ్ఞాన మబ్బె, |
| సంశయంబులు బాసె స్వస్థతయు జిక్కె, |
| నీదు వచనము పాటింతునిశ్చయముగ. |
| Play This Verse |
| |
|
| 74. సంజయుడనెను: |
| అమ్మహాత్ములు, వాసుదేవార్జునులకు, |
| నిట్లు నడచిన సంవాదమెల్ల నేను, |
| వినెడు భాగ్యము గలిగెనువీనులార, |
| అధ్బుతంబది కడు రోమహర్షణంబు. |
| |
| |
|
| 75. |
| కృష్ణపరమాత్మ మరమయోగేశ్వరుండు, |
| పరమగుహ్య మీయోగ తత్త్వమును గూర్చి, |
| పార్థునకు బ్రీతి బోధింపస్వయముగాను, |
| వ్యాస కృపచేత నా చెవులార వింటి. |
| |
| |
|
| 76. |
| పుణ్యదాయకమును, మహాద్భుతమును గొల్పు, |
| అచ్యుతార్జున సంవాదమధిప!నేను |
| మాటి మాటికి మదిని సంస్మరణ జేసి, |
| పరవశింతును హర్ష సంభరితునగుచు. |
| |
| |
|
| 77. |
| అద్భుతంబును భు విస్మయమును గొల్పు, |
| పరుని హరి విశ్వరూపముస్వాంతమందు, |
| సారె సారెకు రాజ!సంస్మరణ జేసి, |
| పరవశింతును సంతోషభావమునను. |
| |
| |
|
| 78. |
| ఎచట యోగేశ్వరుండు శ్రీకృష్ణుడుండు, |
| ఎచట పార్థుడు ధను వెక్కువెట్టి నిలుచు, |
| అచట శ్రీయు, విభూతి, జయమ్ము, నీతి, |
| శాస్వతంబని నామదివిశ్వసింతు. |
| Play This Verse |
| |
|
|
| |
| 1. అర్జున ఉవాచ: |
| సంన్యాసస్య మహాబాహో |
| తత్త్వమిచ్ఛామి వేదితుమ్ |
| త్యాగస్య చ హృషీకేశ |
| పృథక్కేశినిషూదన |
| |
| |
|
| 2. శ్రీభగవానువాచ: |
| కామ్యానాం కర్మణాం న్యాసం |
| సంన్యాసం కవయో విదుః |
| సర్వకర్మఫలత్యాగం |
| ప్రాహుస్త్యాగం విచక్షణాః |
| Play This Verse |
| |
|
| 3. |
| త్యాజ్యం దోషవదిత్యేకే |
| కర్మ ప్రాహుర్మనీషిణః |
| యజ్ఞదానతపఃకర్మ |
| న త్యాజ్యమితి చాపరే |
| |
| |
|
| 4. |
| నిశ్చయం శృణు మే తత్ర |
| త్యాగే భరతసత్తమ |
| త్యాగో హి పురుషవ్యాఘ్ర |
| త్రివిధః సంప్రకీర్తితః |
| |
| |
|
| 5. |
| యజ్ఞదానతపఃకర్మ |
| న త్యాజ్యం కార్యమేవ తత్ |
| యజ్ఞో దానం తపశ్చైవ |
| పావనాని మనీషిణామ్ |
| |
| |
|
| 6. |
| ఏతాన్యపి తు కర్మాణి |
| సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలాని చ |
| కర్తవ్యానీతి మే పార్థ |
| నిశ్చితం మతముత్తమమ్ |
| |
| |
|
| 7. |
| నియతస్య తు సంన్యాసః |
| కర్మణో నోపపద్యతే |
| మోహాత్తస్య పరిత్యాగ |
| స్తామసః పరికీర్తితః |
| |
| |
|
| 8. |
| దుఃఖమిత్యేవ యత్కర్మ |
| కాయక్లేశభయాత్త్యజేత్ |
| స కృత్వా రాజసం త్యాగం |
| నైవ త్యాగఫలం లభేత్ |
| |
| |
|
| 9. |
| కార్యమిత్యేవ యత్కర్మ |
| నియతం క్రియతేఽర్జున |
| సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలం చైవ |
| స త్యాగః సాత్త్వికో మతః ౯ |
| |
| |
|
| 10. |
| న ద్వేష్ట్యకుశలం కర్మ |
| కుశలే నానుషజ్జతే |
| త్యాగీ సత్త్వసమావిష్టో |
| మేధావీ ఛిన్నసంశయః ౦ |
| |
| |
|
| 11. |
| న హి దేహభృతా శక్యం |
| త్యక్తుం కర్మాణ్యశేషతః |
| యస్తు కర్మఫలత్యాగీ |
| స త్యాగీత్యభిధీయతే |
| |
| |
|
| 12. |
| అనిష్టమిష్టం మిశ్రం చ |
| త్రివిధం కర్మణః ఫలమ్ |
| భవత్యత్యాగినాం ప్రేత్య |
| న తు సంన్యాసినాం క్వచిత్ |
| Play This Verse |
| |
|
| 13. |
| పఞ్చైతాని మహాబాహో |
| కారణాని నిబోధ మే |
| సాంఖ్యే కృతాన్తే ప్రోక్తాని |
| సిద్ధయే సర్వకర్మణామ్ |
| |
| |
|
| 14. |
| అధిష్ఠానం తథా కర్తా |
| కరణం చ పృథగ్విధమ్ |
| వివిధాశ్చ పృథక్చేష్టా |
| దైవం చైవాత్ర పఞ్చమమ్ |
| |
| |
|
| 15. |
| శరీరవాఙ్‌మనోభిర్య |
| త్కర్మ ప్రారభతే నరః |
| న్యాయ్యం వా విపరీతం |
| వా పఞ్చైతే తస్య హేతవః |
| |
| |
|
| 16. |
| తత్రైవం సతి కర్తార |
| మాత్మానం కేవలం తు యః |
| పశ్యత్యకృతబుద్ధిత్వా |
| న్న స పశ్యతి దుర్మతిః |
| |
| |
|
| 17. |
| యస్య నాహంకృతో |
| భావో బుద్ధిర్యస్య న లిప్యతే |
| హత్వాపి స ఇమాఁల్లోకా |
| న్న హన్తి న నిబధ్యతే |
| |
| |
|
| 18. |
| జ్ఞానం జ్ఞేయం పరిజ్ఞాతా |
| త్రివిధా కర్మచోదనా |
| కరణం కర్మ కర్తేతి |
| త్రివిధః కర్మసంగ్రహః |
| |
| |
|
| 19. |
| జ్ఞానం కర్మ చ కర్తా చ |
| త్రిధైవ గుణభేదతః |
| ప్రోచ్యతే గుణసంఖ్యానే |
| యథావచ్ఛృణు తాన్యపి ౯ |
| |
| |
|
| 20. |
| సర్వభూతేషు యేనైకం |
| భావమవ్యయమీక్షతే |
| అవిభక్తం విభక్తేషు |
| తజ్జ్ఞానం విద్ధి సాత్త్వికమ్ ౦ |
| |
| |
|
| 21. |
| పృథక్త్వేన తు యజ్జ్ఞానం |
| నానాభావాన్పృథగ్విధాన్ |
| వేత్తి సర్వేషు భూతేషు |
| తజ్జ్ఞానం విద్ధి రాజసమ్ |
| |
| |
|
| 22. |
| యత్తు కృత్స్నవదేకస్మి |
| న్కార్యే సక్తమహైతుకమ్ |
| అతత్త్వార్థవదల్పం చ |
| తత్తామసముదాహృతమ్ |
| |
| |
|
| 23. |
| నియతం సఙ్గరహిత |
| మరాగద్వేషతః కృతమ్ |
| అఫలప్రేప్సునా కర్మ |
| యత్తత్సాత్త్వికముచ్యతే |
| |
| |
|
| 24. |
| యత్తు కామేప్సునా కర్మ |
| సాహంకారేణ వా పునః |
| క్రియతే బహులాయాసం |
| తద్రాజసముదాహృతమ్ |
| |
| |
|
| 25. |
| అనుబన్ధం క్షయం హింసా |
| మనవేక్ష్య చ పౌరుషమ్ |
| మోహాదారభ్యతే కర్మ |
| యత్తత్తామసముచ్యతే |
| |
| |
|
| 26. |
| ముక్తసఙ్గోఽనహంవాదీ |
| ధృత్యుత్సాహసమన్వితః |
| సిద్ధ్యసిద్ధ్యోర్నిర్వికారః |
| కర్తా సాత్త్విక ఉచ్యతే |
| |
| |
|
| 27. |
| రాగీ కర్మఫలప్రేప్సు |
| ర్లుబ్ధో హింసాత్మకోఽశుచిః |
| హర్షశోకాన్వితః కర్తా |
| రాజసః పరికీర్తితః |
| |
| |
|
| 28. |
| అయుక్తః ప్రాకృతః స్తబ్ధః |
| శఠో నైష్కృతికోఽలసః |
| విషాదీ దీర్ఘసూత్రీ చ |
| కర్తా తామస ఉచ్యతే |
| |
| |
|
| 29. |
| బుద్ధేర్భేదం ధృతేశ్చైవ |
| గుణతస్త్రివిధం శృణు |
| ప్రోచ్యమానమశేషేణ |
| పృథక్త్వేన ధనంజయ ౯ |
| |
| |
|
| 30. |
| ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ |
| కార్యాకార్యే భయాభయే |
| బన్ధం మోక్షం చ యా వేత్తి |
| బుద్ధిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ౦ |
| Play This Verse |
| |
|
| 31. |
| యయా ధర్మమధర్మం చ |
| కార్యం చాకార్యమేవ చ |
| అయథావత్ప్రజానాతి |
| బుద్ధిః సా పార్థ రాజసీ |
| |
| |
|
| 32. |
| అధర్మం ధర్మమితి యా |
| మన్యతే తమసావృతా |
| సర్వార్థాన్విపరీతాంశ్చ |
| బుద్ధిః సా పార్థ తామసీ |
| |
| |
|
| 33. |
| ధృత్యా యయా ధారయతే |
| మనఃప్రాణేన్ద్రియక్రియాః |
| యోగేనావ్యభిచారిణ్యా |
| ధృతిః సా పార్థ సాత్త్వికీ |
| |
| |
|
| 34. |
| యయా తు ధర్మకామార్థా |
| న్ధృత్యా ధారయతేఽర్జున |
| ప్రసఙ్గేన ఫలాకాఙ్క్షీ |
| ధృతిః సా పార్థ రాజసీ |
| |
| |
|
| 35. |
| యయా స్వప్నం భయం శోకం |
| విషాదం మదమేవ చ |
| న విముఞ్చతి దుర్మేధా |
| ధృతిః సా పార్థ తామసీ |
| |
| |
|
| 36. |
| సుఖం త్విదానీం త్రివిధం |
| శృణు మే భరతర్షభ |
| అభ్యాసాద్రమతే యత్ర |
| దుఃఖాన్తం చ నిగచ్ఛతి |
| |
| |
|
| 37. |
| యత్తదగ్రే విషమివ |
| పరిణామేఽమృతోపమమ్ |
| తత్సుఖం సాత్త్వికం ప్రోక్త |
| మాత్మబుద్ధిప్రసాదజమ్ |
| |
| |
|
| 38. |
| విషయేన్ద్రియసంయోగా |
| ద్యత్తదగ్రేఽమృతోపమమ్ |
| పరిణామే విషమివ |
| తత్సుఖం రాజసం స్మృతమ్ |
| |
| |
|
| 39. |
| యదగ్రే చానుబన్ధే చ |
| సుఖం మోహనమాత్మనః |
| నిద్రాలస్యప్రమాదోత్థం |
| తత్తామసముదాహృతమ్ ౯ |
| |
| |
|
| 40. |
| న తదస్తి పృథివ్యాం వా |
| దివి దేవేషు వా పునః |
| సత్త్వం ప్రకృతిజైర్ముక్తం |
| యదేభిః స్యాత్త్రిభిర్గుణైః ౦ |
| |
| |
|
| 41. |
| బ్రాహ్మణక్షత్రియవిశాం |
| శూద్రాణాం చ పరన్తప |
| కర్మాణి ప్రవిభక్తాని |
| స్వభావప్రభవైర్గుణైః |
| |
| |
|
| 42. |
| శమో దమస్తపః శౌచం |
| క్షాన్తిరార్జవమేవ చ |
| జ్ఞానం విజ్ఞానమాస్తిక్యం |
| బ్రహ్మకర్మ స్వభావజమ్ |
| |
| |
|
| 43. |
| శౌర్యం తేజో ధృతిర్దాక్ష్యం |
| యుద్ధే చాప్యపలాయనమ్ |
| దానమీశ్వరభావశ్చ |
| క్షాత్రం కర్మ స్వభావజమ్ |
| |
| |
|
| 44. |
| కృషిగౌరక్ష్యవాణిజ్యం |
| వైశ్యకర్మ స్వభావజమ్ |
| పరిచర్యాత్మకం కర్మ |
| శూద్రస్యాపి స్వభావజమ్ |
| |
| |
|
| 45. |
| స్వే స్వే కర్మణ్యభిరతః |
| సంసిద్ధిం లభతే నరః |
| స్వకర్మనిరతః సిద్ధిం |
| యథా విన్దతి తచ్ఛృణు |
| |
| |
|
| 46. |
| యతః ప్రవృత్తిర్భూతానాం |
| యేన సర్వమిదం తతమ్ |
| స్వకర్మణా తమభ్యర్చ్య |
| సిద్ధిం విన్దతి మానవః |
| |
| |
|
| 47. |
| శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః |
| పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ |
| స్వభావనియతం కర్మ |
| కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ |
| |
| |
|
| 48. |
| సహజం కర్మ కౌన్తేయ |
| సదోషమపి న త్యజేత్ |
| సర్వారమ్భా హి దోషేణ |
| ధూమేనాగ్నిరివావృతాః |
| |
| |
|
| 49. |
| అసక్తబుద్ధిః సర్వత్ర |
| జితాత్మా విగతస్పృహః |
| నైష్కర్మ్యసిద్ధిం పరమాం |
| సంన్యాసేనాధిగచ్ఛతి ౯ |
| |
| |
|
| 50. |
| సిద్ధిం ప్రాప్తో యథా బ్రహ్మ |
| తథాప్నోతి నిబోధ మే |
| సమాసేనైవ కౌన్తేయ నిష్ఠా |
| జ్ఞానస్య యా పరా ౦ |
| |
| |
|
| 51. |
| బుద్ధ్యా విశుద్ధ్యా యుక్తో |
| ధృత్యాత్మానం నియమ్య చ |
| శబ్దాదీన్విషయాంస్త్యక్త్వా |
| రాగద్వేషౌ వ్యుదస్య చ |
| |
| |
|
| 52. |
| వివిక్తసేవీ లఘ్వాశీ |
| యతవాక్కాయమానసః |
| ధ్యానయోగపరో నిత్యం |
| వైరాగ్యం సముపాశ్రితః |
| |
| |
|
| 53. |
| అహంకారం బలం దర్పం |
| కామం క్రోధం పరిగ్రహమ్ |
| విముచ్య నిర్మమః శాన్తో |
| బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే |
| |
| |
|
| 54. |
| బ్రహ్మభూతః ప్రసన్నాత్మా |
| న శోచతి న కాఙ్క్షతి |
| సమః సర్వేషు భూతేషు |
| మద్భక్తిం లభతే పరామ్ |
| |
| |
|
| 55. |
| భక్త్యా మామభిజానాతి |
| యావాన్యశ్చాస్మి తత్త్వతః |
| తతో మాం తత్త్వతో జ్ఞాత్వా |
| విశతే తదనన్తరమ్ |
| |
| |
|
| 56. |
| సర్వకర్మాణ్యపి సదా |
| కుర్వాణో మద్వ్యపాశ్రయః |
| మత్ప్రసాదాదవాప్నోతి |
| శాశ్వతం పదమవ్యయమ్ |
| |
| |
|
| 57. |
| చేతసా సర్వకర్మాణి |
| మయి సంన్యస్య మత్పరః |
| బుద్ధియోగముపాశ్రిత్య |
| మచ్చిత్తః సతతం భవ |
| |
| |
|
| 58. |
| మచ్చిత్తః సర్వదుర్గాణి |
| మత్ప్రసాదాత్తరిష్యసి |
| అథ చేత్త్వమహంకారాన్న |
| శ్రోష్యసి వినఙ్క్ష్యసి |
| |
| |
|
| 59. |
| యదహంకారమాశ్రిత్య |
| న యోత్స్య ఇతి మన్యసే |
| మిథ్యైష వ్యవసాయస్తే |
| ప్రకృతిస్త్వాం నియోక్ష్యతి ౯ |
| |
| |
|
| 60. |
| స్వభావజేన కౌన్తేయ |
| నిబద్ధః స్వేన కర్మణా |
| కర్తుం నేచ్ఛసి యన్మోహా |
| త్కరిష్యస్యవశోఽపి తత్ ౦ |
| |
| |
|
| 61. |
| ఈశ్వరః సర్వభూతానాం |
| హృద్దేశేఽర్జున తిష్ఠతి |
| భ్రామయన్సర్వభూతాని |
| యన్త్రారూఢాని మాయయా |
| Play This Verse |
| |
|
| 62. |
| తమేవ శరణం గచ్ఛ |
| సర్వభావేన భారత |
| తత్ప్రసాదాత్పరాం శాన్తిం |
| స్థానం ప్రాప్స్యసి శాశ్వతమ్ |
| |
| |
|
| 63. |
| ఇతి తే జ్ఞానమాఖ్యాతం |
| గుహ్యాద్‌గుహ్యతరం మయా |
| విమృశ్యైతదశేషేణ |
| యథేచ్ఛసి తథా కురు |
| |
| |
|
| 64. |
| సర్వగుహ్యతమం భూయః |
| శృణు మే పరమం వచః |
| ఇష్టోఽసి మే దృఢమితి |
| తతో వక్ష్యామి తే హితమ్ |
| |
| |
|
| 65. |
| మన్మనా భవ మద్భక్తో |
| మద్యాజీ మాం నమస్కురు |
| మామేవైష్యసి సత్యం తే |
| ప్రతిజానే ప్రియోఽసి మే |
| |
| |
|
| 66. |
| సర్వధర్మాన్పరిత్యజ్య |
| మామేకం శరణం వ్రజ |
| అహం త్వాం సర్వపాపేభ్యో |
| మోక్షయిష్యామి మా శుచః |
| Play This Verse |
| |
|
| 67. |
| ఇదం తే నాతపస్కాయ |
| నాభక్తాయ కదాచన |
| న చాశుశ్రూషవే వాచ్యం |
| న చ మాం యోఽభ్యసూయతి |
| |
| |
|
| 68. |
| య ఇమం పరమం గుహ్యం |
| మద్భక్తేష్వభిధాస్యతి |
| భక్తిం మయి పరాం కృత్వా |
| మామేవైష్యత్యసంశయః |
| Play This Verse |
| |
|
| 69. |
| న చ తస్మాన్మనుష్యేషు |
| కశ్చిన్మే ప్రియకృత్తమః |
| భవితా న చ మే తస్మా |
| దన్యః ప్రియతరో భువి ౯ |
| |
| |
|
| 70. |
| అధ్యేష్యతే చ య ఇమం |
| ధర్మ్యం సంవాదమావయోః |
| జ్ఞానయజ్ఞేన తేనాహమిష్టః |
| స్యామితి మే మతిః ౦ |
| |
| |
|
| 71. |
| శ్రద్ధావాననసూయశ్చ |
| శృణుయాదపి యో నరః |
| సోఽపి ముక్తః శుభాఁల్లోకా |
| న్ప్రాప్నుయాత్పుణ్యకర్మణామ్ |
| |
| |
|
| 72. |
| కచ్చిదేతచ్ఛ్రుతం పార్థ |
| త్వయైకాగ్రేణ చేతసా |
| కచ్చిదజ్ఞానసంమోహః |
| ప్రనష్టస్తే ధనంజయ |
| Play This Verse |
| |
|
| 73. అర్జున ఉవాచ: |
| నష్టో మోహః స్మృతిర్లబ్ధా |
| త్వత్ప్రసాదాన్మయాచ్యుత |
| స్థితోఽస్మి గతసన్దేహః |
| కరిష్యే వచనం తవ |
| Play This Verse |
| |
|
| 74. సంజయ ఉవాచ: |
| ఇత్యహం వాసుదేవస్య |
| పార్థస్య చ మహాత్మనః |
| సంవాదమిమమశ్రౌష |
| మద్భుతం రోమహర్షణమ్ |
| |
| |
|
| 75. |
| వ్యాసప్రసాదాచ్ఛ్రుతవా |
| నేతద్గుహ్యమహం పరమ్ |
| యోగం యోగేశ్వరాత్కృష్ణా |
| త్సాక్షాత్కథయతః స్వయమ్ |
| |
| |
|
| 76. |
| రాజన్సంస్మృత్య సంస్మృత్య |
| సంవాదమిమమద్భుతమ్ |
| కేశవార్జునయోః పుణ్యం |
| హృష్యామి చ ముహుర్ముహుః |
| |
| |
|
| 77. |
| తచ్చ సంస్మృత్య సంస్మృత్య |
| రూపమత్యద్భుతం హరేః |
| విస్మయో మే మహాన్ రాజ |
| న్హృష్యామి చ పునః పునః |
| |
| |
|
| 78. |
| యత్ర యోగేశ్వరః కృష్ణో |
| యత్ర పార్థో ధనుర్ధరః |
| తత్ర శ్రీర్విజయో భూతి |
| ర్ధ్రువా నీతిర్మతిర్మమ |
| Play This Verse |
| |
|
|