|
1. |
అట్లు కృపచేత పరవశు డైనవాని, |
కన్నులశ్రు పూర్ణంబులై కలగువాని, |
బహువిషాదము నొందిన పాండుసుతుని, |
చూచి యీమాటలనె మధు సూదనుండు. |
Play This verse |
|
|
2. |
ఇట్టి సమ్మోహ మర్జునా ! యెచటినుండి, |
విషమ సమయమునందు బ్రా ప్తించె నీకు, |
తగని దార్యుల కస్వర్గ దాయకమును, |
కరము నీ కిది యపకీర్తి కరముగాదె. |
Play This verse |
|
|
3. |
దైన్యమును పొందవలదు కా తరుని భంగి, |
తగదు నీకిట్టి దీ యుద్ధ తరుణ మందు, |
తుచ్ఛమగు గాన హృదినున్న దుర్బలతను, |
త్రోసి లెమ్మిక విజయ ! శ త్రువుల దునుమ. |
Play This verse |
|
|
4. |
తగుదునని యెట్లు రణమందు తాత భీష్మ, |
గురువరేణ్యుని ద్రోణుని గూడ నేను, |
సాయకములతో నెదురొడ్డ సాహసింతు, |
పూజనీయులు వారుగా మురవిదారి ! |
Play This verse |
|
|
5. |
గురువుల మహానుభావుల గూల్చు కంటె, |
ఇలను భిక్షాన్నమే భుజి యింప మేలు, |
కాని వధియింప గురులర్థ కాములంచు, |
కుడువ వలె వారి నెత్తురు కూడె మహిని. |
Play This verse |
|
|
6. |
మనమె గెల్తుమో, గెల్తురో మనల వారె, |
శ్రేష్ఠతర మేదో తెలియదీ రెంట నాకు, |
ఎవరు హతులైన జీవింప నిష్టపడమొ, |
ధార్తరాష్ట్రులు వారలే తాకి రెదుట. |
|
|
|
7. |
దీనుడను నాదు ధైర్యము దెబ్బతినెను, |
అడిగెదను ధర్మమూఢుడ నగుట మిమ్ము, |
శ్రేయ మేదియొ నాకు ని శ్చితము జెపుమ, |
శిష్యుడను మీ ప్రపన్ను శా సించి నన్ను. |
Play This verse |
|
|
8. |
పృథ్వి రిపుశూన్యరాజ్య సం వృద్ధి గాని, |
పరగ నమరాధిపత్యము బడసి గాని, |
ఏది నా యీంద్రియముల ద హించు చుండె, |
నట్టి శోకాగ్ని జల్లార్చు నది యొఱుంగ . |
|
|
|
9. |
ఆ గుడాకేశు డాశత్రు హంతకుండు |
యిట్లు మాటడి ,యా హృషీ కేశు తోడ, |
"చేయ యుద్ధము, గోవింద ! చేయ " నంచు, |
పల్కి యంతనె మౌన భా వము వహించె . |
|
|
|
10. |
ఉభయ సేనల నడుమ గూ ర్చుండి యిట్లు, |
వగల బొగులుచు నున్న యా పార్ఠు జూచి, |
పరిహసించెడు లీల ని బ్భంగి బల్కె, |
మందహాసము జేయుచు మాధవుండు. |
|
|
|
11. |
దుఃఖపడరానివారికైదుఃఖ పడుచు, |
ప్రాజ్ఞ వాక్యము లెన్నియోపల్కు దీవు, |
చన్న మఱియున్న తమబంధు సఖుల గూర్చి |
పండితులు పార్థ!దుఃఖాలపాలు గారు. |
Play This verse |
|
|
12. |
నేను నీవును గాని యీనృపులు గాని, |
పూర్వ మెన్నడు లేక పోవుటయు లేదు, |
అట్లె యికముందు నీ మనమందఱమును |
లేక పోవుదు మనుమాటలేనె లేదు. |
Play This verse |
|
|
13. |
దేహి జీవికి యీ స్థూలదేహమందు |
బాల్య,యౌవన,జర లెట్లుప్రాప్తమగునొ, |
అట్లె ప్రాప్తించు నితర దేహంబు గూడ, |
దీనిచే మోహితులు గారుధీరు లెవరు. |
Play This verse |
|
|
14. |
కాని విషయేంద్రియంబులుకలుగ జేయు, |
భువిని శీతోష్ణ సుఖ దుఃఖములను పార్థ! |
వచ్చి పోయెడు నివి యశాశ్వతము గాన, |
వాని ధీరుడవై యోర్వవలయు నీవు. |
|
|
|
15. |
పురుష వృషభమయే ధీర పురుషవరుని, |
యిట్టి ద్వంద్వాలు వ్యథలను బెట్ట లేవొ, |
సకల సుఖదుఃఖముల యెడసము డెవండొ, |
వాడె యర్హుండగు నమృత త్వమును బొంద. |
|
|
|
16. |
ఉనికి లేకుంట సద్వస్తువునకు లేదు, |
ఉనికి యెన్న డసద్వస్తువునకు లేదు, |
అరసి చూచిరి యాత్మ దేహముల రెంటి, |
నిశితరూపము తత్వార్థనిపుణమతులు. |
Play This verse |
|
|
17. |
ఏది సర్వమీ జగతి వ్యాపించి మించు, |
అరయు మద్దాని నవినాశినాత్మగాను, |
అవ్యయంబగు గాన నీయాత్మ నెవడు, |
చెఱుప జాలడు దానికిన్జేటు లేదు. |
Play This verse |
|
|
18. |
ఆత్మదాల్చు శరీరములంత మొందు, |
నిత్యుడై యీశరీరుడునెగడు నండ్రు, |
ఆత్మయవినాశి యప్రమేయంబు పార్థ! |
కాన యుద్ధము చేయగాకడగు మీవు. |
|
|
|
19. |
ఆత్మ నెవ్వడు తలచునోహంత యనియు, |
ఆత్మ నెవ్వడు యెంచునోహతుని గాను, |
వార లిర్వురు తెలియనివారె సుమ్ము, |
హంత కాదది మఱియునుహతము కాదు. |
|
|
|
20. |
పుట్ట దొక్కప్పు డీయాత్మగిట్ట దెపుడు, |
ఉండి యొకపుడు మఱల లేకుండ బోదు, |
ఆత్మ నిత్యము శాశ్వతమజ మనాది, |
హతము కాదది హతము దేహంబె యగును. |
Play This verse |
|
|
21. |
జనన మరణములును జరాక్షయము లేదు, |
ఆత్మ యవినాశి నిత్య మవ్యయ మజంబు, |
ఇట్లు తెలిసిన పూరుషుండెవ్వడైన, |
నెవని జంపించు,పార్థ !వాడెవని జంపు. |
|
|
|
22. |
జీర్ణవస్త్రముల బరిత్యజించి నరుడు, |
క్రొత్త వస్త్రము లెట్లు తాకూర్మి దాల్చు, |
జీర్ణదేహముల బరిత్యజించి దేహి, |
క్రొత్త దేహము లట్లె చేకొనియు దాల్చు. |
Play This verse |
|
|
23. |
శస్త్రములు నాత్మ ఛేదింపజాల నెపుడు, |
అగ్ని దహియింప జాల దీయాత్మ నెపుడు, |
జలము దీనిని తడుపంగజాల కుండు, |
గాలి యైనను యెండింపజాలి లేదు. |
Play This verse |
|
|
24. |
చీల్చరానిది యీయాత్మకాల్ప బడదు, |
తడుప రానిది యెండింపతరము గాదు, |
శాశ్వతము నిత్య మీయాత్మసర్వగతము, |
స్థాణు వచలము బహు సనాతనము పార్థ! |
Play This verse |
|
|
25. |
మనసు కందని దీయాత్మకనుల బడదు, |
ఆత్మ యవికారి యని, బుధులనుచునుంద్రు, |
ఇట్టిదని దీని నిజతత్వమెఱిగి యుండి, |
వగను బొందుట భారతాతగవు గాదు. |
|
|
|
26. |
కాని యీయాత్మ నీవెల్లకాలములను, |
పుట్టి గిట్టెడిదని తలపోయు దేని, |
అట్టి పట్టున గూడ మహా భుజుండ! |
తగవుగాదిట్లు నీపు పెన్వగను జెంద. |
Play This verse |
|
|
27. |
జనన మొందిన దానికిచావు ధ్రువము, |
మరణ మొందిన మరల జన్మంబు ధ్రువము, |
కాన, తప్పింప జాలని దాని గూర్చి, |
వగను బొగులగ నీ కిదితగవు గాదు. |
Play This verse |
|
|
28. |
ఆది భూతము లవ్యక్తమగుచు నుండు, |
వ్యక్తమై తోచు మద్యమునందె పార్థ! |
నాశమై కూడ కావు ప్రకాశితములు, |
ఇట్టివానికి దుఃఖింపనేల నీవు. |
Play This verse |
|
|
29. |
చూచు నొక్కడు దీనినిచోద్యమట్లు, |
చెప్పునొక్కడు దీనినిచిత్ర మట్లు, |
వినును వేరొక్కడిది యెంతొవింత యట్లు, |
అట్లగుట దీని నిజత త్వమరయ డెవడు. |
|
|
|
30. |
అన్ని దెహము లందుననలరు చున్న, |
దెహి నిత్యుడు, వాని వధింప లేము, |
కాన, నీసర్వభూత సంఘముల గూర్చి, |
వగను బొందుట భారతా! తగునె నీకు. |
|
|
|
31. |
స్వీయధర్మము మిగుల యోచించి కూడ, |
పార్థ! నీవిట్లు చలియింపపాడి గాదు, |
ధర్మయుద్ధముకన్న నీధరణి వేరె, |
కలుగ బోదెట్టి శ్రేయముక్షత్రియునకు. |
|
|
|
32. |
అప్రయత్నముగానె,సం ప్రాప్తమగుచు, |
ద్వారములు దెఱ్చియుంచినస్వర్గమైన, |
యుద్ధ మిట్టిది లభియించుచుండు వారు, |
క్రీడి!సుఖవంతులైన క్షత్రియులు సుమ్ము. |
|
|
|
33. |
కాని కౌంతేయ!యిపుడట్లుగాక నీవు, |
ధర్మ్య సంగ్రామమిది చేయదలప వేని, |
దాన నీకీర్తి నీక్షాత్రధర్మములను |
కోలుపడి ఘోరపాపముకొందు వీవు. |
|
|
|
34. |
క్రీడి!జనులెల్ల నీయపకీర్తి గూర్చి, |
చిరము తరుగని కథలనుచెప్పుకొంద్రు, |
మానధనులకి ట్లపకీర్తిమాట బడుట, |
మరణమున కన్న మిగుల దుర్బరము గాదె. |
|
|
|
35. |
భయముచే యుద్ధమందుండిపాఱి తనుచు, |
యీమహారథు లెల్ల నిన్నెంచు చుంద్రు, |
ఎవరు సమ్మాన్యుగా పూర్వమెంచినారొ, |
చులకనగ వారె, నిన్నికచూడగలరు. |
|
|
|
36. |
నీదు సామర్థ్యమును వారునింద జేసి, |
నోట వచియింపగారానిమాట లెన్నొ, |
పల్కుచుందురు నీ శత్రుపక్ష జనులు, |
ఇంతకును మిన్న దుఃఖమింకేమి గలదు. |
|
|
|
37. |
హతుడవో స్వర్గసుఖములెయబ్బు నీకు, |
గెల్తువో నీవు రహిని భోగింతు విలను, |
కాన లెమ్మిక కౌంతేయకలత దేఱి, |
యుద్ధమును జేయ కృతనిశ్చయుండ వగుచు. |
|
|
|
38. |
కష్ట సుఖములు, మఱి లాభనష్టములును, |
జయ పరాజయములనెల్లసమత నెంచి, |
పిదప సిద్ధము గమ్మీవు పెనగి పోర, |
పాపమును పొంద వీవిట్టి పథము గొనిన. |
|
|
|
39. |
ఆత్మతత్వము నిట్లు, సాంఖ్యమున జెపితి, |
కాని,నీవెట్టి జ్ఞానము కలిగి యున్న, |
కర్మబంధము లన్నియున్ కట్టు వాయు, |
కర్మయోగము వినుమదికౌరవేంద్ర! |
|
|
|
40. |
కొంత సాధించి విడిచిన కొఱత లేదు, |
ప్రత్యవాయము దానిచేపడయ రాదు, |
ఇమ్మహాధర్మ్య మించుకయేని సేయ, |
కాచు భవభయఘోరసాగరము నుండి. |
|
|
|
41. |
నిశ్చయాత్మకమై యొకేనిష్ఠ నుండు, |
పార్థ! నిష్కామయోగియౌవాని బుద్ధి, |
చంచలాత్మకు,నవ్యవసాయబుద్ధి, |
వివిధ శాఖోప శాఖలైవిస్తరించు. |
|
|
|
42. |
స్వర్గమున కన్న నన్యాపవర్గ మేది, |
పొంద లే దిహ పరకర్మములను జేయ, |
వేదవాదము లందల్పవేదులిట్లు, |
పల్కుచుందురు పుష్పితవాక్యములను. |
|
|
|
43. |
కర్మఫలమైన జన్మముకలుగ జేయు, |
సిరియు నైశ్వర్య భోగముల్సెంద జేయు, |
బహువిధములైన కర్మలపలుకుచుంద్రు, |
కామచిత్తులు స్వర్లోకకాము లగుచు. |
|
|
|
44. |
సకలసుఖభోగభాగ్య ప్రసక్తి చేత, |
చిత్త మెవరిది యిట్లు వచింప బడునొ, |
వారలను నిశ్చయంబుగవారి బుద్ధి, |
నిశ్చల సమాధియందుననిలుపలేదు. |
|
|
|
45. |
వేదములు జెప్పు త్రైగుణ్యవిషయములను, |
కాని,త్రైగుణ్యుడవు నీవుగాకు పార్థ! |
ద్వంద్వముల బాసి,నిత్య సత్త్వస్థు డగుము, |
క్షేమ యోగము వీగి దర్శింపు మాత్మ. |
|
|
|
46. |
నీర మంతట వెల్లువైనిండి యుండ, |
కూపజలమెంత పని సమకూర్ప గలుగు, |
సర్వ వేదముల వలని సాయ మంతె, |
కర్మఫలవేత్త బ్రహ్మ విజ్ఞాని కగును. |
|
|
|
47. |
కలదు నీకధికారముకర్మమందె, |
లేదు ఫలమునం దెన్నడులేశ మైన, |
కర్మఫలహేతు వైననుగాకు మీవు, |
కాని సంగివి గాకు మకర్మమందు. |
|
|
|
48. |
కర్మఫలములయందు సంగమును వీడి, |
సిద్ధ్యసిద్ధులలో సమస్థితిని నుండి, |
యోగయుక్తుడవై కర్మమూని సలుపు, |
మట్టి సమభావమే యోగమండ్రు బుధులు. |
|
|
|
49. |
కామ్యకర్మము లందాసగలిగి యుంట, |
కరము నీచము బుద్ధియోగమ్ము కంటె, |
బుద్ధియోగమె శరణముపొంద నెమకు, |
ఫలము గోరెడువారు కృపణులు పార్థ! |
|
|
|
50. |
ఎవడు సమబుద్ధియుక్తుడై యెసగు నతడె, |
పాప పుణ్యఫలంబులబాయు నిలనె, |
కాన నిష్కామకర్మయోగంబె సలుపు, |
కర్మముల కౌశలంబె యోగంబు విజయ. |
|
|
|
51. |
ఒనర బ్రాజ్ఞులు నిష్కామయోగివరులు, |
కర్మ జాతఫలంబులకాంక్ష బాసి, |
జన్మ బంధాలనుండి మోక్షమును బొంది, |
చేటెఱుంగని చోటునుజేరుకొనిరి. |
|
|
|
52. |
మోహపంకము నందునమునగబోక, |
దాట గలుగునొ నీబుద్ధిదాని నెపుడు, |
విన్న విననున్న ప్రతిఫలవిషయమందు, |
అర్జునా! నీకు నిర్వేదమపుడె యబ్బు. |
|
|
|
53. |
వివిధకర్మఫలంబులవినుట చేత, |
చెదరి పోయిన నీబుద్ధిస్థిరముగాను, |
నిశ్చలముగ సమాధిలోనిలుచు నెప్పు, |
డప్పుడే యోగ మర్జునాయబ్బు నీకు. |
|
|
|
54. |
స్థిరసమాధిష్ఠు నిష్ఠ యేతీరునున్న, |
పల్కబడు కేశవా!స్థితప్రజ్ఞు డనగ, |
ఎట్లు మాటాడు, స్థితధీరుడెట్టులుండు, |
ఎట్లు కూర్చుండు వర్తనమెట్టులుండు. |
|
|
|
55. |
మనసు బెనవేసి మసలు కామముల నెవడు, |
సర్వమెప్పుడు మనసారసంత్యజించి, |
అత్మచే పొందు సంతుష్టినాత్మయందె, |
అట్టివాని స్థితప్రజ్ఞుడందు రపుడు. |
Play This verse |
|
|
56. |
దుఃఖేష్వనుద్విగ్నమనాః |
సుఖేషు విగతస్పృహః |
వీతరాగభయక్రోధ |
స్థితధీర్మునిరుచ్యతే |
|
|
|
57. |
ఎవ్వడసక్తి శూన్యుడైయెల్లయెడల |
శుభములశుభము లెయ్యేవిచొప్పడి విన, |
హర్ష విద్వేషముల మదినడర నీడో, |
అతని ప్రజ్ఞ ప్రతిష్ఠితమైన దగును. |
|
|
|
58. |
కూర్మమంగము లన్ని లోగొనెడు భంగి, |
విషయముల నుండి యింద్రియవితతి నెల్ల, |
ఎప్పు డీయోగి వెనుకకుద్రిప్పునపుడె, |
అతని ప్రజ్ఞ ప్రతిష్టిత మైన దగును. |
|
|
|
59. |
దేహి విషయ నిరాహారదీక్ష నున్న, |
యింద్రియార్థములను నిగ్రహించు గాని, |
విషయతృష్ణయు వానినివీడ కుండు, |
పరము దర్శింప బాయు, పిపాస కూడ. |
|
|
|
60. |
పార్థ ! పురుషు డెంతటి యత్నపరుడు గాని, |
యెట్టి విజ్ఞాని గాని,యీయింద్రియములు, |
కలతలను బెట్టియును బలాత్కారముగను, |
వాని మనసును తమవైపు పట్టిలాగు. |
|
|
|
61. |
అట్టి యింద్రియములనెల్లనణచి యుంచి, |
యోగమందు మత్పరత గూర్చుండ వలయు, |
యింద్రియములట్లు స్వాధీనమెవని కగునొ, |
అతని ప్రజ్ఞ ప్రతిష్ఠితమైన దగును. |
|
|
|
62. |
విషయ చింతన జేయు పూరుషున కెపుడు, |
విషయసుఖముల యందాసవిడువ కుండు, |
కామములు గల్గు విషయ సంగమము వలన, |
కోరికలవల్ల బుట్టును క్రోధ గుణము. |
|
|
|
63. |
అట్టి క్రోధంబు వలన మోహంబు పుట్టు, |
మోహమందుండి విస్మృతిబుట్టు చుండు, |
స్మృతియు నశియింప బుద్ధి నశించు సుమ్ము, |
బుద్ధి నశియింప భ్రష్టుడైపోవు నతడు. |
|
|
|
64. |
కాన రాగవిద్వేషముల్కడకు ద్రోసి, |
యింద్రియములన్ని విషయ ప్రవృత్తమయ్యు, |
ఆత్మస్వాధీనమై యవియలరుచున్న |
సంయతాత్ముడు బొందు, ప్రసాదసిద్ధి. |
|
|
|
65. |
చిత్తనైర్మల్య మాతడుచెంది యున్న |
సకల సుఖదుఃఖములు నుపశమన మొందు, |
శాంత చిత్తుడునైన ప్రసన్నబుద్ధి |
నిశ్చలత శీఘ్రమే బ్రహ్మనిష్ఠ నుండు. |
|
|
|
66. |
ఒనర దాత్మైకబుద్ధి యయుక్తునకును, |
బ్రహ్మభావ మయుక్తుడుబడయ లేడు, |
శాంతి గలుగదు పరమార్ధచింతలేక, |
శాంతి లేకున్న సుఖమెట్లుసంభవించు. |
|
|
|
67. |
విషయగతమైన యింద్రియవితతి యందు, |
మనసు నెద్దాని దవిలి తామరలు చుండు, |
అతని ప్రజ్ఞ నాయింద్రియమ్మపహరించు, |
గాలి నావను నీటిపైకలచుమాడ్కి. |
|
|
|
68. |
కాన, అర్జునా! యింద్రియకరణములను, |
విషయముల వెంట బడనీకవెనుక ద్రిప్పి, |
ఎవ్వ డన్నియెడల నిగ్రహింప గలడొ, |
అతని ప్రజ్ఞ ప్రతిష్ఠితమైన దగును. |
|
|
|
69. |
సర్వ భుతములకు నిశాసమయ మేదొ, |
సంయమీంద్రుడు మేల్కొనుసమయ మదియె, |
సర్వ భుతముల్ మేల్కొనుసమయ మేదొ, |
ఆత్మ దర్శించు మౌని కయ్యదియె రాత్రి. |
|
|
|
70. |
నీరు నిండుగ నదులన్నిజేర నెట్లు, |
కడలి పొంగదొ చెలియలికట్టదాటి, |
కామములు నట్లె చేరగాకలగ నతడె, |
పొందు శాంతిని, కామోపభొగి కాదు. |
|
|
|
71. |
నేను నాదను భావమునెగడ నీక, |
సర్వకామములను మనసార విడచి, |
విషయ వాంఛల పురుషుండువీడు నెవడు, |
పరమశాంతి పదంబునుబడయు నతడె. |
Play This verse |
|
|
72. |
ఇదియె బ్రాహ్మీస్థితియనినీవెఱుగు పార్థ! |
మోహమొందడు దీనినిపొందు వాడు, |
అట్టి స్థితినున్న పోకాలమందు గూడ, |
బ్రహ్మనిర్వాణ మాతడు పడయ గలడు. |
Play This verse |
|
|
|
|
1. |
తం తథా కృపయావిష్ట |
మశ్రుపూర్ణాకులేక్షణమ్ |
విషీదన్తమిదం వాక్య |
మువాచ మధుసూదనః |
|
|
|
2. |
కుతస్త్వా కశ్మలమిదం |
విషమే సముపస్థితమ్ |
అనార్యజుష్టమస్వర్గ్య |
మకీర్తికరమర్జున |
|
|
|
3. |
క్లైబ్యం మా స్మ గమః పార్థ |
నైతత్త్వయ్యుపపద్యతే |
క్షుద్రం హృదయదౌర్బల్యం |
త్యక్త్వోత్తిష్ఠ పరన్తప |
|
|
|
4. |
కథం భీష్మమహం సంఖ్యే |
ద్రోణం చ మధుసూదన |
ఇషుభిః ప్రతి యోత్స్యామి |
పూజార్హావరిసూదన |
|
|
|
5. |
గురూనహత్వా హి మహానుభావాన్ |
శ్రేయో భోక్తుం భైక్ష్యమపీహ లోకే |
హత్వార్థకామాంస్తు గురూనిహైవ |
భుఞ్జీయ భోగాన్ రుధిరప్రదిగ్ధాన్ |
|
|
|
6. |
న చైతద్విద్మః కతరన్నో గరీయో |
యద్వా జయేమ యది వా నో జయేయుః |
యానేవ హత్వా న జిజీవిషామ |
స్తేఽవస్థితాః ప్రముఖే ధార్తరాష్ట్రాః |
|
|
|
7. |
కార్పణ్యదోషోపహతస్వభావః |
పృచ్ఛామి త్వాం ధర్మసమ్మూఢచేతాః |
యచ్ఛ్రేయః స్యాన్నిశ్చితం బ్రూహి తన్మే |
శిష్యస్తేఽహం శాధి మాం త్వాం ప్రపన్నమ్ |
|
|
|
8. |
న హి ప్రపశ్యామి మమాపనుద్యాద్ |
యచ్ఛోకముచ్ఛోషణమిన్ద్రియాణామ్ |
అవాప్య భూమావసపత్నమృద్ధం |
రాజ్యం సురాణామపి చాధిపత్యమ్ |
|
|
|
9. |
ఏవముక్త్వా హృషీకేశం |
గుడాకేశః పరన్తప |
న యోత్స్య ఇతి గోవిన్ద |
ముక్త్వా తూష్ణీం బభూవ హ ౯ |
|
|
|
10. |
తమువాచ హృషీకేశః |
ప్రహసన్నివ భారత |
సేనయోరుభయోర్మధ్యే |
విషీదన్తమిదం వచః |
|
|
|
11. |
అశోచ్యానన్వశోచస్త్వం |
ప్రజ్ఞావాదాంశ్చ భాషసే |
గతాసూనగతాసూంశ్చ |
నానుశోచన్తి పణ్డితాః |
Play This verse |
|
|
12. |
న త్వేవాహం జాతు నాసం |
న త్వం నేమే జనాధిపాః |
న చైవ న భవిష్యామః |
సర్వే వయమతః పరమ్ |
|
|
|
13. |
దేహినోఽస్మిన్యథా దేహే |
కౌమారం యౌవనం జరా |
తథా దేహాన్తరప్రాప్తి |
ర్ధీరస్తత్ర న ముహ్యతి |
Play This verse |
|
|
14. |
మాత్రాస్పర్శాస్తు కౌన్తేయ |
శీతోష్ణసుఖదుఃఖదాః |
ఆగమాపాయినోఽనిత్యా |
స్తాంస్తితిక్షస్వ భారత |
|
|
|
15. |
యం హి న వ్యథయన్త్యే |
తే పురుషం పురుషర్షభ |
సమదుఃఖసుఖం ధీరం |
సోఽమృతత్వాయ కల్పతే |
|
|
|
16. |
నాసతో విద్యతే భావో |
నాభావో విద్యతే సతః |
ఉభయోరపి దృష్టోఽన్త |
స్త్వనయోస్తత్త్వదర్శిభిః |
|
|
|
17. |
అవినాశి తు తద్విద్ధి |
యేన సర్వమిదం తతమ్ |
వినాశమవ్యయస్యాస్య |
న కశ్చిత్కర్తుమర్హతి |
|
|
|
18. |
అన్తవన్త ఇమే దేహా |
నిత్యస్యోక్తాః శరీరిణః |
అనాశినోఽప్రమేయస్య |
తస్మాద్యుధ్యస్వ భారత |
|
|
|
19. |
య ఏనం వేత్తి హన్తారం |
యశ్చైనం మన్యతే హతమ్ |
ఉభౌ తౌ న విజానీతో |
నాయం హన్తి న హన్యతే౯ |
|
|
|
20. |
న జాయతే మ్రియతే వా కదాచి |
న్నాయం భూత్వా భవితా వా న భూయః |
అజో నిత్యః శాశ్వతోఽయం పురాణో |
న హన్యతే హన్యమానే శరీరే ౦ |
|
|
|
21. |
వేదావినాశినం నిత్యం |
య ఏనమజమవ్యయమ్ |
కథం స పురుషః పార్థ |
కం ఘాతయతి హన్తి కమ్ |
|
|
|
22. |
వాసాంసి జీర్ణాని యథా విహాయ |
నవాని గృహ్ణాతి నరోఽపరాణి |
తథా శరీరాణి విహాయ జీర్ణా |
న్యన్యాని సంయాతి నవాని దేహీ |
Play This verse |
|
|
23. |
నైనం ఛిన్దన్తి శస్త్రాణి |
నైనం దహతి పావకః |
న చైనం క్లేదయన్త్యాపో |
న శోషయతి మారుతః |
Play This verse |
|
|
24. |
అచ్ఛేద్యోఽయమదాహ్యోఽ |
యమక్లేద్యోఽశోష్య ఏవ చ |
నిత్యః సర్వగతః స్థాణు |
రచలోఽయం సనాతనః |
|
|
|
25. |
అవ్యక్తోఽయమచిన్త్యోఽయ |
మవికార్యోఽయముచ్యతే |
తస్మాదేవం విదిత్వైనం |
నానుశోచితుమర్హసి |
|
|
|
26. |
అథ చైనం నిత్యజాతం |
నిత్యం వా మన్యసే మృతమ్ |
తథాపి త్వం మహాబాహో |
నైవం శోచితుమర్హసి |
|
|
|
27. |
జాతస్య హి ధ్రువో మృత్యు |
ర్ధ్రువం జన్మ మృతస్య చ |
తస్మాదపరిహార్యేఽర్థే న |
త్వం శోచితుమర్హసి |
Play This verse |
|
|
28. |
అవ్యక్తాదీని భూతాని |
వ్యక్తమధ్యాని భారత |
అవ్యక్తనిధనాన్యేవ |
తత్ర కా పరిదేవనా |
|
|
|
29. |
ఆశ్చర్యవత్పశ్యతి కశ్చిదేన |
మాశ్చర్యవద్వదతి తథైవ చాన్యః |
ఆశ్చర్యవచ్చైనమన్యః శృణోతి |
శ్రుత్వాప్యేనం వేద న చైవ కశ్చిత్౯ |
|
|
|
30. |
దేహీ నిత్యమవధ్యోఽయం |
దేహే సర్వస్య భారత |
తస్మాత్సర్వాణి భూతాని |
న త్వం శోచితుమర్హసి౦ |
|
|
|
31. |
స్వధర్మమపి చావేక్ష్య |
న వికమ్పితుమర్హసి |
ధర్మ్యాద్ధి యుద్ధాచ్ఛ్రేయోఽన్య |
త్క్షత్రియస్య న విద్యతే |
|
|
|
32. |
యదృచ్ఛయా చోపపన్నం |
స్వర్గద్వారమపావృతమ్ |
సుఖినః క్షత్రియాః పార్థ |
లభన్తే యుద్ధమీదృశమ్ |
|
|
|
33. |
అథ చేత్త్వమిమం ధర్మ్యం |
సంగ్రామం న కరిష్యసి |
తతః స్వధర్మం కీర్తిం చ |
హిత్వా పాపమవాప్స్యసి |
|
|
|
34. |
అకీర్తిం చాపి భూతాని |
కథయిష్యన్తి తేఽవ్యయామ్ |
సమ్భావితస్య చాకీర్తి |
ర్మరణాదతిరిచ్యతే |
|
|
|
35. |
భయాద్రణాదుపరతం |
మంస్యన్తే త్వాం మహారథాః |
యేషాం చ త్వం బహుమతో |
భూత్వా యాస్యసి లాఘవమ్ |
|
|
|
36. |
అవాచ్యవాదాంశ్చ బహూ |
న్వదిష్యన్తి తవాహితాః |
నిన్దన్తస్తవ సామర్థ్యం |
తతో దుఃఖతరం ను కిమ్ |
|
|
|
37. |
హతో వా ప్రాప్స్యసి స్వర్గం |
జిత్వా వా భోక్ష్యసే మహీమ్ |
తస్మాదుత్తిష్ఠ కౌన్తేయ |
యుద్ధాయ కృతనిశ్చయః |
Play This verse |
|
|
38. |
సుఖదుఃఖే సమే కృత్వా |
లాభాలాభౌ జయాజయౌ |
తతో యుద్ధాయ యుజ్యస్వ |
నైవం పాపమవాప్స్యసి |
|
|
|
39. |
ఏషా తేఽభిహితా సాంఖ్యే |
బుద్ధిర్యోగే త్విమాం శృణు |
బుద్ధ్యా యుక్తో యయా పార్థ |
కర్మబన్ధం ప్రహాస్యసి౯ |
|
|
|
40. |
నేహాభిక్రమనాశోఽస్తి |
ప్రత్యవాయో న విద్యతే |
స్వల్పమప్యస్య ధర్మస్య |
త్రాయతే మహతో భయాత్ |
|
|
|
41. |
వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధి |
రేకేహ కురునన్దన |
బహుశాఖా హ్యనన్తాశ్చ |
బుద్ధయోఽవ్యవసాయినామ్ |
|
|
|
42. |
యామిమాం పుష్పితాం వాచం |
ప్రవదన్త్యవిపశ్చితః |
వేదవాదరతాః పార్థ |
నాన్యదస్తీతి వాదినః |
|
|
|
43. |
కామాత్మానః స్వర్గపరా |
జన్మకర్మఫలప్రదామ్ |
క్రియావిశేషబహులాం |
భోగైశ్వర్యగతిం ప్రతి |
|
|
|
44. |
భోగైశ్వర్యప్రసక్తానాం |
తయాపహృతచేతసామ్ |
వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధిః |
సమాధౌ న విధీయతే |
|
|
|
45. |
త్రైగుణ్యవిషయా వేదా |
నిస్త్రైగుణ్యో భవార్జున |
నిర్ద్వన్ద్వో నిత్యసత్త్వస్థో |
నిర్యోగక్షేమ ఆత్మవాన్ |
|
|
|
46. |
యావానర్థ ఉదపానే |
సర్వతః సంప్లుతోదకే |
తావాన్సర్వేషు వేదేషు |
బ్రాహ్మణస్య విజానతః |
|
|
|
47. |
కర్మణ్యేవాధికారస్తే |
మా ఫలేషు కదాచన |
మా కర్మఫలహేతుర్భూ |
ర్మా తే సఙ్గోఽస్త్వకర్మణి |
Play This verse |
|
|
48. |
యోగస్థః కురు కర్మాణి |
సఙ్గం త్యక్త్వా ధనంజయ |
సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః సమో భూత్వా |
సమత్వం యోగ ఉచ్యతే |
|
|
|
49. |
దూరేణ హ్యవరం కర్మ |
బుద్ధియోగాద్ధనంజయ |
బుద్ధౌ శరణమన్విచ్ఛ |
కృపణాః ఫలహేతవః |
|
|
|
50. |
బుద్ధియుక్తో జహాతీహ |
ఉభే సుకృతదుష్కృతే |
తస్మాద్యోగాయ యుజ్యస్వ |
యోగః కర్మసు కౌశలమ్ |
|
|
|
51. |
కర్మజం బుద్ధియుక్తా హి |
ఫలం త్యక్త్వా మనీషిణః |
జన్మబన్ధవినిర్ముక్తాః |
పదం గచ్ఛన్త్యనామయమ్ |
|
|
|
52. |
యదా తే మోహకలిలం |
బుద్ధిర్వ్యతితరిష్యతి |
తదా గన్తాసి నిర్వేదం |
శ్రోతవ్యస్య శ్రుతస్య చ |
|
|
|
53. |
శ్రుతివిప్రతిపన్నా తే |
యదా స్థాస్యతి నిశ్చలా |
సమాధావచలా బుద్ధి |
స్తదా యోగమవాప్స్యసి |
|
|
|
54. |
స్థితప్రజ్ఞస్య కా భాషా |
సమాధిస్థస్య కేశవ |
స్థితధీః కిం ప్రభాషేత |
కిమాసీత వ్రజేత కిమ్ |
|
|
|
55. |
ప్రజహాతి యదా కామా |
న్సర్వాన్పార్థ మనోగతాన్ |
ఆత్మన్యేవాత్మనా తుష్టః |
స్థితప్రజ్ఞస్తదోచ్యతే |
|
|
|
56. |
దుఃఖేష్వనుద్విగ్నమనాః |
సుఖేషు విగతస్పృహః |
వీతరాగభయక్రోధ |
స్థితధీర్మునిరుచ్యతే |
Play This verse |
|
|
57. |
యః సర్వత్రానభిస్నేహస్త |
త్తత్ప్రాప్య శుభాశుభమ్ |
నాభినన్దతి న ద్వేష్టి |
తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా |
|
|
|
58. |
యదా సంహరతే చాయం |
కూర్మోఽఙ్గానీవ సర్వశః |
ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్య |
స్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా |
|
|
|
59. |
విషయా వినివర్తన్తే |
నిరాహారస్య దేహినః |
రసవర్జం రసోఽప్యస్య |
పరం దృష్ట్వా నివర్తతే౯ |
|
|
|
60. |
యతతో హ్యపి కౌన్తేయ |
పురుషస్య విపశ్చితః |
ఇన్ద్రియాణి ప్రమాథీని |
హరన్తి ప్రసభం మనః |
|
|
|
61. |
తాని సర్వాణి సంయమ్య |
యుక్త ఆసీత మత్పరః |
వశే హి యస్యేన్ద్రియాణి |
తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా |
|
|
|
62. |
ధ్యాయతో విషయాన్పుంసః |
సఙ్గస్తేషూపజాయతే |
సఙ్గాత్సంజాయతే కామః |
కామాత్క్రోధోఽభిజాయతే |
Play This verse |
|
|
63. |
క్రోధాద్భవతి సంమోహః |
సంమోహాత్స్మృతివిభ్రమః |
స్మృతిభ్రంశాద్బుద్ధినాశో |
బుద్ధినాశాత్ప్రణశ్యతి |
Play This verse |
|
|
64. |
రాగద్వేషవియుక్తైస్తు |
విషయానిన్ద్రియైశ్చరన్ |
ఆత్మవశ్యైర్విధేయాత్మా |
ప్రసాదమధిగచ్ఛతి |
|
|
|
65. |
ప్రసాదే సర్వదుఃఖానాం |
హానిరస్యోపజాయతే |
ప్రసన్నచేతసో హ్యాశు |
బుద్ధిః పర్యవతిష్ఠతే |
|
|
|
66. |
నాస్తి బుద్ధిరయుక్తస్య |
న చాయుక్తస్య భావనా |
న చాభావయతః శాన్తి |
రశాన్తస్య కుతః సుఖమ్ |
|
|
|
67. |
ఇన్ద్రియాణాం హి చరతాం |
యన్మనోఽను విధీయతే |
తదస్య హరతి ప్రజ్ఞాం |
వాయుర్నావమివామ్భసి |
|
|
|
68. |
తస్మాద్యస్య మహాబాహో |
నిగృహీతాని సర్వశః |
ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్య |
స్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా |
|
|
|
69. |
యా నిశా సర్వభూతానాం |
తస్యాం జాగర్తి సంయమీ |
యస్యాం జాగ్రతి భూతాని |
సా నిశా పశ్యతో మునేః |
|
|
|
70. |
ఆపూర్యమాణమచలప్రతిష్ఠం |
సముద్రమాపః ప్రవిశన్తి యద్వత్ |
తద్వత్కామా యం ప్రవిశన్తి సర్వే |
స శాన్తిమాప్నోతి న కామకామీ ౦ |
|
|
|
71. |
విహాయ కామాన్యః సర్వాన్ |
పుమాంశ్చరతి నిఃస్పృహః |
నిర్మమో నిరహంకారః |
స శాన్తిమధిగచ్ఛతి |
|
|
|
72. |
ఏషా బ్రాహ్మీ స్థితిః పార్థ |
నైనాం ప్రాప్య విముహ్యతి |
స్థిత్వాస్యామన్తకాలేఽపి |
బ్రహ్మనిర్వాణమృచ్ఛతి |
Play This verse |
|
|
|